Αποψίλωση δήμων και κατακερματισμός αρμοδιοτήτων: Οι συνέπειες της μεταφοράς των Πολεοδομιών στο Κτηματολόγιο

  

 

Κατακερματισμό του αντικειμένου των ΥΔΟΜ και... αποψίλωση των δήμων απειλεί να φέρει η απόσχιση των Πολεοδομιών από τους ΟΤΑ Α' Βαθμού και η προσάρτησή τους στον φορέα του Κτηματολογίου 

Κατακερματισμό του αντικειμένου των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) και... αποψίλωση των δήμων από μηχανικούς, ειδικότητα που ήδη εκλείπει κυρίως σε περιφερειακούς δήμους, απειλεί να φέρει η απόσχιση των Πολεοδομιών από τους ΟΤΑ Α΄ Βαθμού και η προσάρτησή τους στον φορέα του Κτηματολογίου.

Παράλληλα θα πρέπει να θεωρείται εξαιρετικά πιθανό ο τελευταίος να επιστρέψει στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο οποίο έχει υπαχθεί τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με την άτυπη ενημέρωση του υπουργείου Περιβάλλοντος, η μεταρρύθμιση την οποία εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της ΔΕΘ, δεν θα μεταβάλει τη λειτουργία του Κτηματολογίου, καθώς όλες οι αρμοδιότητες, διαδικασίες και υπηρεσίες που παρέχονται σήμερα προς τον πολίτη θα συνεχίσουν να εκτελούνται με τον ίδιο τρόπο, από το ίδιο προσωπικό και στα ίδια σημεία εξυπηρέτησης.

Η νέα αρμοδιότητα θα υπηρετηθεί μέσω της δημιουργίας νέων αυτοτελών μονάδων (Κέντρων Δόμησης με προσωπικό από τις υφιστάμενες ΥΔΟΜ). Οι μονάδες αυτές θα αναλάβουν τις αρμοδιότητες που έως σήμερα ασκούσαν οι Υπηρεσίες Δόμησης, των Τμημάτων Έκδοσης Οικοδομικών Αδειών και Ελέγχων Κατασκευών, δηλαδή ο,τιδήποτε σχετίζεται με άδειες και αυθαίρετα.

Στους δήμους θα παραμείνει μόνο το Τμήμα του Πολεοδομικού Σχεδιασμού, χωρίς όμως να επηρεάζει την οργανωτική δομή των νέων Κέντρων Δόμησης, έχοντας επί της ουσίας έναν «ακρωτηριασμένο» ρόλο, αφού δεν θα υπάρχει καμία απολύτως διασύνδεση με την οικοδομική δραστηριότητα.

Το προσωπικό του Κτηματολογίου δεν επηρεάζεται

Τα υπουργεία ξεκαθαρίζουν ότι το προσωπικό του Κτηματολογίου δεν επηρεάζεται, με δεδομένο ότι τα Κέντρα Δόμησης θα στελεχωθούν από προσωπικό που σήμερα υπηρετεί στις ΥΔΟΜ.  Συμπληρώνουν πως οι θέσεις, τα καθήκοντα και η υπηρεσιακή κατάσταση όλων των υφιστάμενων εργαζομένων παραμένουν απολύτως αμετάβλητα. Δεν προβλέπεται μεταβολή στις οργανικές μονάδες που ήδη λειτουργούν.

Και μπορεί οι αιρετοί να ξεκαθαρίζουν ότι δεν προτίθενται να παραχωρήσουν υπαλλήλους, οι οποίοι τους είναι πολύτιμοι δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις είναι επιφορτισμένοι με παράλληλα καθήκοντα εξαιτίας των ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό, ωστόσο ο κυβερνητικός σχεδιασμός προβλέπει οικειοθελείς μετακινήσεις στο Κτηματολόγιο με όχημα την κινητικότητα.

«Η μετάβαση θα γίνει σταδιακά και με προγραμματισμένο τρόπο, ώστε να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία των υπηρεσιών και η ομαλή ενσωμάτωση του προσωπικού που θα επιλέξει να ενταχθεί στην νέα οργανωτική δομή», επισημαίνεται στο ενημερωτικό κείμενο.

Η ένταξη θα πραγματοποιηθεί μέσω της δημιουργίας νέας αυτοτελούς οργανικής μονάδας – Διεύθυνσης, στο πλαίσιο του Ελληνικού Κτηματολογίου. Στο προσωπικό που θα επιλέξει να συμμετάσχει θα δοθούν κίνητρα για την ομαλή μετάβαση και την ενίσχυση της υπηρεσιακής τους πορείας. «Η νέα οργανωτική δομή θα στελεχωθεί μέσω της κινητικότητας από τις σημερινές ΥΔΟΜ, με την θέσπιση ισχυρών κινήτρων, τα οποία σε συνδυασμό με τα ψηφιακά εργαλεία που διαθέτει το Ελληνικό Κτηματολόγιο, τον ψηφιακό χάρτη, τον νέο χωροταξικό σχεδιασμό και το νέο Κώδικα Χωροταξίας & Πολεοδομίας που κυρώνεται άμεσα, θα λειτουργήσουν θελκτικά προς την κατεύθυνση αυτή», τονίζεται.

Οι προσλήψεις, οι πιο ικανοποιητικές αποδοχές, αλλά και τα σύγχρονα εργαλεία του χωρικού σχεδιασμού αποτελούσαν άλλωστε και τα βασικά αιτήματα των δήμων προκειμένου να λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά οι ΥΔΟΜ, οι οποίες είχαν απαξιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, αιτήματα ωστόσο τα οποία δεν έβρισκαν αντίκρυσμα.

Υπό ενιαία εποπτεία οι νέες δομές

Επιβεβαιώνοντας πλήρως το αναλυτικό ρεπορτάζ του ethnos.gr, το ενημερωτικό σημείωμα αναφέρει ότι οι νέες δομές θα λειτουργούν υπό ενιαία εποπτεία, αξιοποιώντας τις υφιστάμενες υποδομές καθώς «το εκτεταμένο δίκτυο Κτηματολογικών Γραφείων και υποκαταστημάτων, που ήδη ταυτίζεται στο 97% της επικράτειας με το δίκτυο των ΥΔΟΜ, προσφέρει πολύτιμη έτοιμη βάση για λειτουργική μετάβαση με περιορισμένο κόστος».

Σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του Ελληνικού Κτηματολογίου τονίζεται επανειλημμένως πως η μεταρρύθμιση δεν μεταβάλλει τον χαρακτήρα, την αποστολή ή τον τρόπο λειτουργίας του με στόχο οι πολίτες να έχουν ταχύτερη εξυπηρέτηση, απλούστερες διαδικασίες, περισσότερη διαφάνεια και αποτελεσματικότητα και ο φορέας να λειτουργεί στη λογική της υπηρεσίας μιας στάσης (one-stop-shop).

Τα συναρμόδια υπουργεία επιχειρούν να δικαιολογήσουν τη μεταρρύθμιση αναφέροντας ακριβώς εκείνα τα στοιχεία, τα οποία όμως είχαν καταδικάσει τις Πολεοδομίες σε μία διαχρονική απαξίωση, αλλά και στη συνείδηση των πολιτών ζητώντας τα... ρέστα για την υποστελέχωση των υπηρεσιών, τη μη λειτουργία Πολεοδομιών σε αρκετές περιοχές, αλλά και τις καθυστερήσεις στην έκδοση αδειών. Δεν παραλείπουν να τονίσουν μάλιστα ότι τα ανοιχτά ζητήματα είχαν ως αποτέλεσμα οι συγκεκριμένες υπηρεσίες να βαθμολογηθούν από τους πολίτες με εξαιρετικά χαμηλή βαθμολογία μόλις 3,4/10 -«μία από τις χαμηλότερες επιδόσεις στον δημόσιο τομέα», όπως τονίζεται χαρακτηριστικά.

Συγκεκριμένα, αναφέρουν ότι ύστερα από 15 χρόνια από τον νόμο 3852/2010 («Καλλικράτης»),

• μόνο οι 185 από τους συνολικά 332 Δήμους (56%) διαθέτουν ΥΔΟΜ, ενώ το 44% αυτών δεν διαθέτουν ΥΔΟΜ, και εξυπηρετούνται από όμορους και μη Δήμους, πολύ συχνά αναποτελεσματικά.
• Ο μέσος χρόνος έκδοσης οικοδομικής άδειας κυμαίνεται στους 6 - 8 μήνες, ενώ έχουν υπάρξει ακόμα και περιπτώσεις μέγιστου χρόνου έκδοσης που υπερβαίνουν τα 5 έτη. Παρατηρούνται μεγάλες αποκλίσεις στην ταχύτητα εξυπηρέτησης από περιοχή σε περιοχή και επιβαρύνουν τους περιορισμένους πόρους, δημιουργώντας σοβαρά εμπόδια τόσο στην ανάπτυξη όσο και στην καθημερινότητα των πολιτών.
• Ο πολυκερματισμός σε μικρές ΥΔΟΜ με ελλιπή στελέχωση και με τη διασπορά της γνώσης έχει οδηγήσει σε διαφορετικές ερμηνείες και εφαρμογές της νομοθεσίας, με αποτέλεσμα οι πολίτες όμορων Δήμων να βιώνουν διαφορετικά την εφαρμογή της νομοθεσίας και να μην αποδίδεται ισονομία.

Διάλογος αλλά... εκ των υστέρων

Στο μεταξύ και ενώ η λειτουργία του νέου μοντέλου έχει ανακοινωθεί από τα πλέον επίσημα χειλη, τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιου είδους διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς (δήμους, εργαζομένους, κλπ), η κυβέρνηση υπόσχεται... διάλογο.

Ετσι, αφού στην ανακοίνωση επισημαινεται ότι έχει γίνει σημαντική προετοιμασία με τα συναρμόδια Υπουργεία, που περιλαμβάνει τον αρχικό σχεδιασμό της ροής εργασιών, ανακοινώνεται ότι «θα ακολουθήσει διάλογος με υπηρεσιακούς παράγοντες, το Κτηματολόγιο με τους εκπρόσωπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να κατατεθούν προτάσεις και να ενσωματωθούν όπου χρειάζεται, για ομαλή μετάβαση. Κάθε νέα ή βελτιωμένη ιδέα, είτε αφορά τη λειτουργία της νέας δομής, είτε τη διαδικασία μετάβασης του προσωπικού, θα εξεταστεί προσεκτικά, με στόχο μια μεταρρύθμιση που θα εξυπηρετεί καλύτερα το δημόσιο συμφέρον και τους πολίτες».

ΚΕΔΕ: Για τα προβλήματα των Πολεοδομιών ευθύνεται αποκλειστικά το κράτος

Στο κεντρικό κράτος θα πρέπει να αναζητηθούν οι ευθύνες τόσο για την προβληματική λειτουργία των Πολεοδομιών όσο και για τα φαινόμενα διαφθοράς, απαντά η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στον κυβερνητικό σχεδιασμό.

«Η ΚΕΔΕ υιοθετεί την ανάγκη για τη λειτουργία σύγχρονων Πολεοδομιών, οι οποίες όμως κατά την άποψή μας πρέπει να λειτουργούν ως αρμοδιότητα και ευθύνη των Δήμων, και όχι στην αρμοδιότητα του Κτηματολογίου όπως εξαγγέλθηκε. Για τα φαινόμενα διαφθοράς που πράγματι εμφανίζονται στη λειτουργία κάποιων Πολεοδομιών, δεν ευθύνεται το γεγονός ότι μέχρι σήμερα ανήκαν στην ευθύνη των δήμων, αλλά σε άλλες πολύχρονες παθογένειες του Κράτους», τονίζει σε ανακοίνωσή της. Εξηγεί ότι οι παθογένειες αυτές αφορούν:

Την έλλειψη χωροταξικών σχεδίων και την ανυπαρξία ενός ξεκάθαρου πλαισίου που θα επιτρέπει σε πολίτες και επενδυτές να γνωρίζουν που μπορούν να χτίσουν τι και με ποιους όρους. «Δεν ευθύνονται οι Δήμοι αλλά το Κεντρικό Κράτος που δεν έχουν καταρτιστεί ακόμη τα σχέδια αυτά».

Την αδιαφάνεια και τη διαφθορά στις Πολεοδομίες την οποία εκτρέφει η πολυνομία και η έλλειψη ξεκάθαρων αρμοδιοτήτων μεταξύ των βαθμίδων του Κράτους. «Και για την κατάσταση αυτή αποκλειστικά την ευθύνη την έχει το Κεντρικό Κράτος κι όχι οι Δήμοι».

Την υποστελέχωση των Πολεοδομιών για την οποία δεν ευθύνονται οι Δήμοι: «Εδώ και πολλά χρόνια οι Πολεοδομίες είναι υποστελεχωμένες και δεν διαθέτουν το απαραίτητο επιστημονικό προσωπικό για να ανταποκριθούν στις ευθύνες τους. Δεν εγκρίνουν οι Δήμοι τις προσλήψεις, αλλά το Κεντρικό Κράτος».

Την ψήφιση αντισυνταγματικών νομοσχεδίων. Η ΚΕΔΕ σημειώνει πως ασφαλώς δεν ευθύνονται οι Δήμοι αλλά το Κεντρικό Κράτος, για την ψήφιση νομοσχεδίων, όπως ο πρόσφατος ΝΟΚ, που κρίνονται ως αντισυνταγματικοί, καταπίπτουν στο ΣτΕ και δημιουργούν αναταραχή στην συγκεκριμένη αγορά.

«Δεν αντιλαμβανόμαστε πως το Κεντρικό Κράτος θα κάνει καλύτερα τη δουλειά όσον αφορά τις πολεοδομίες, όταν σε δικά του λάθη και παραλείψεις οφείλονται προβλήματα όπως η μη ολοκλήρωση ως σήμερα της λειτουργίας του Κτηματολογίου, η έλλειψη χωροταξικών πλαισίων, η προώθηση και ψήφιση αντισυνταγματικών νομοθετικών ρυθμίσεων, κλπ. 

Οι Δήμοι μπορούν, αν έχουν τα κατάλληλα θεσμικά εργαλεία και το προσωπικό, να λειτουργήσουν καλύτερα από όλους τις Πολεοδομίες, με μεγαλύτερη διαφάνεια κι αποτελεσματικότητα», καταλήγει η ΚΕΔΕ. 

Πώς θα λειτουργεί το νέο Κτηματολόγιο

Στο non paper αναφέρονται και οι καινοτομίες και τα πλεονεκτήματα που υπόσχεται το νέο σύστημα και συγκεκριμένα:

• Υπηρεσίες μίας στάσης (one-stop-shop): Όλες οι διαδικασίες δόμησης και κτηματολογίου συγκεντρώνονται σε ενιαίο ψηφιακό περιβάλλον, μειώνοντας δραστικά τον χρόνο και τα βήματα που απαιτούνται για τον πολίτη και τον μηχανικό.
• Πλήρης ψηφιακή διαλειτουργικότητα: Η πλατφόρμα e-Άδειες, οι δηλώσεις αυθαιρέτων και τα συστήματα του Κτηματολογίου συνδέονται μέσω G-Cloud, εξασφαλίζοντας ενιαία πρόσβαση και άμεση ανταλλαγή δεδομένων.
• Κωδικοποίηση και εφαρμογή ενιαίας νομοθεσίας, πολεοδομικά σχέδια με αξιοποίηση ψηφιακών χαρτών .
• Κέντρα Δόμησης με κεντρικό συντονισμό: Οι νέες δομές λειτουργούν υπό ενιαία εποπτεία, διασφαλίζοντας αντικειμενικότητα, διαφάνεια και καλύτερη οργάνωση πόρων.
• Αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών: Το εκτεταμένο δίκτυο Κτηματολογικών Γραφείων και υποκαταστημάτων, που ήδη ταυτίζεται στο 97% της επικράτειας με το δίκτυο των ΥΔΟΜ, προσφέρει πολύτιμη έτοιμη βάση για λειτουργική μετάβαση με περιορισμένο κόστος.
• Νέες ψηφιακές υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας μέσω της διασύνδεσης των συστημάτων.

Πηγή: ethnos.gr