Εκλογομαγειρέματα για δήμαρχο και περιφερειάρχη

   

Η κυβέρνηση επιμένει με… αλχημείες στην κατάργηση του δεύτερου εκλογικού γύρου και με την προτεινόμενη «εναλλακτική ψήφο» ένας συνδυασμός που συγκεντρώνει χαμηλά ποσοστά και αποτελεί τη «δεύτερη επιλογή» μπορεί στη «δεύτερη καταμέτρηση» να προσπεράσει έναν συνδυασμό με μεγαλύτερα ποσοστά στην «αρχική επιλογή» και να ελέγξει το… 60% των εδρών.

Και Ηλεκτρονική ψηφοφορία με… διορθώσεις

 Στο 42% συν μία ψήφο ρίχνει το ποσοστό εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών το προτεινόμενο από την κυβέρνηση εκλογικό σύστημα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Το όριο εκλογικής νίκης πέφτει κατά μία ποσοστιαία μονάδα συγκριτικά με το υφιστάμενο πλαίσιο (43%) βάσει του Νέου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης που έχει σταλεί στα αυτοδιοικητικά στελέχη από το υπουργείο Εσωτερικών. Πρόκειται για τη μοναδική πτυχή του νέου εκλογικού συστήματος που δεν είχε ξεκαθαριστεί μέχρι στιγμής, με την κυβέρνηση να επιμένει στην πρότασή της για κατάργηση του δεύτερου εκλογικού γύρου.

Ετσι λοιπόν οι εκλογές ανάδειξης δημοτικών και περιφερειακών αρχών προτείνεται να διεξάγονται σε μία και μόνη Κυριακή, με τους ψηφοφόρους να έχουν τη δυνατότητα και «εναλλακτικής ψήφου». Θα μπορούν δηλαδή εκτός από τον συνδυασμό της βασικής επιλογής τους να επιλέγουν και έναν δεύτερο. Εάν δεν επιτυγχάνεται το «42%+1» των ψήφων, θα ξεκινάει η δεύτερη καταμέτρηση στην οποία θα μετέχουν ο πρώτος και ο δεύτερος σε ψήφους συνδυασμός (ή οι πρώτοι και οι δεύτεροι εάν υπάρχει ισοψηφία). Σε αυτό το στάδιο θα αθροίζονται ανά συνδυασμό οι εναλλακτικές ψήφοι από όσους συνδυασμούς δεν μετέχουν στο δεύτερο στάδιο καταμέτρησης. Ο νικητής των εκλογών θα λαμβάνει τα 3/5 των εδρών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου (περισσότερες έδρες θα κατανέμονται αναλογικά σε όσους ξεπερνούν το 60% των ψήφων στο πρώτο στάδιο καταμέτρησης). Διατηρείται το 3% ως όριο εισόδου παρατάξεων σε δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια.

Ως πνεύμα ο προτεινόμενος εκλογικός νόμος είναι γνωστός στα αυτοδιοικητικά στελέχη από τον Νοέμβριο του 2024 και το συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο, οπότε τον εξήγγειλε για πρώτη φορά ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος. Δεν έχει λείψει η κριτική στην κυβερνητική πρόταση. Ουκ ολίγα αυτοδιοικητικά στελέχη (νυν ή πρώην δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι) από το προοδευτικό τόξο, καθώς και βουλευτές της αντιπολίτευσης, έχουν επισημάνει τα εξής:

● Δημιουργούνται δημοτικές ή περιφερειακές αρχές μειοψηφίας: ενισχύονται οι πιθανότητες να καταλήξει να διοικεί έναν δήμο ή μια περιφέρεια μια παράταξη που θα έχει συγκεντρώσει χαμηλά ποσοστά ψήφων (στο πρώτο στάδιο καταμέτρησης, κατ’ ουσίαν στην κάλπη) της τάξης του 20%. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες θα είναι εύκολα χειραγωγούμενοι και απολύτως εξαρτώμενοι από την κυβέρνηση.

● Αλλοιώνεται η λαϊκή βούληση, από τη στιγμή που ένας συνδυασμός που συγκεντρώνει ποσοστά ακόμη και κάτω του 20% και αποτελεί τη «δεύτερη επιλογή» των ψηφοφόρων προσπερνάει στη «δεύτερη καταμέτρηση» έναν συνδυασμό με μεγαλύτερα ποσοστά στην «αρχική επιλογή» των ψηφοφόρων και καταλήγει να διοικεί με το 60% των εδρών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου.

● Διαμορφώνονται συνθήκες παρασκηνιακών «συναλλαγών» μεταξύ συνδυασμών πριν από την κάλπη έναντι προγραμματικών συμφωνιών που επιτρέπει το διάστημα μίας εβδομάδας μεταξύ πρώτης και δεύτερης εκλογικής Κυριακής.

● Πέραν των παραπάνω, έχει ασκηθεί κριτική στην κυβέρνηση για πολιτικές σκοπιμότητες: καταργείται ο (δεύτερος) εκλογικός γύρος στον οποίο, τον Οκτώβριο του 2023 οι υποστηριζόμενοι από τη Ν.Δ. συνδυασμοί υπέστησαν ήττες. Με ανατροπή των αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου κέρδισαν συνδυασμοί του προοδευτικού χώρου τους Δήμους Αθηναίων και Θεσσαλονίκης και την Περιφέρεια Θεσσαλίας, ενώ «αντάρτες» της Ν.Δ. επικράτησαν στις Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και Βορείου Αιγαίου.

Τα επιχειρήματα που προβάλλει η κυβέρνηση υπέρ του νέου εκλογικού συστήματος είναι η μείωση του οικονομικού κόστους για τον κρατικό προϋπολογισμό από τις διπλές κάλπες, η μείωση της ταλαιπωρίας των πολιτών, καθώς και η αντιμετώπιση της αποχής (η οποία ωστόσο το 2023 ερμηνεύτηκε και ως πολιτικό μήνυμα προς ορισμένες τοπικές αρχές).

Προς το παρόν τα ανώτατα συνδικαλιστικά όργανα της Αυτοδιοίκησης (ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ) δεν έχουν τοποθετηθεί για τον προτεινόμενο εκλογικό νόμο. Ο νέος Κώδικας έχει σταλεί στους αιρετούς στο πλαίσιο προδιαβούλευσης. Και οι 6 τόμοι του αναμένεται να συζητηθούν διεξοδικά στη γενική συνέλευση της ΚΕΔΕ στις 17 Δεκεμβρίου.

Ηλεκτρονική ψηφοφορία με… διορθώσεις

Οι επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές προγραμματίζονται για τις 26 Νοεμβρίου 2028 και προτείνεται να είναι οι πρώτες στις οποίες θα τεθεί σε εφαρμογή η ηλεκτρονική ψηφοφορία, πέραν αυτής με αυτοπρόσωπη παρουσία στην κάλπη. Στόχος είναι «να διευκολυνθεί η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος και να ενισχυθεί η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία» σύμφωνα με το προσχέδιο του Νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης. Υπενθυμίζεται ότι στις αυτοδιοικητικές εκλογές δεν ισχύει ο θεσμός του ετεροδημότη, με την κυβέρνηση να επικαλείται αυτό το δεδομένο υπέρ της θέσπισης της ηλεκτρονικής ψήφου.

Θα δημιουργηθεί μια ηλεκτρονική εφαρμογή μέσω της οποίας όσοι ψηφοφόροι επιθυμούν θα μπορούν να ψηφίζουν ηλεκτρονικά εφόσον πρώτα εγγραφούν στους σχετικούς ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. Προϋπόθεση είναι να συγκεντρωθούν τουλάχιστον 30 εκλογείς που επιθυμούν να ψηφίσουν ηλεκτρονικά σε έναν δήμο.

Άξιο αναφοράς (και απορίας) είναι ότι, σύμφωνα με όσα είπε ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος (ΕΡΤ), μέχρι να κλείσουν οι κάλπες ο ψηφοφόρος θα έχει δυνατότητα να διορθώνει την ψήφο του κατά το δοκούν. Θα «μετρήσει» ωστόσο η τελευταία ψήφος. Σε κάθε περίπτωση το υπουργείο δεσμεύεται ότι θα τεθούν οι απαραίτητες δικλίδες ασφαλείας για τη μυστικότητα, τη μοναδικότητα και την εγκυρότητα της ηλεκτρονικής ψήφου.

Πηγή: efsyn.gr