Εκρηκτικό το κλίμα στο συνέδριο της ΚΕΔΕ. Μεγάλα οικονομικά προβλήματα στους περισσότερους Δήμους της χώρας.


(ΔΗΜΣε πρώτο πλάνο, φυσικά, βρίσκεται πάντα η διαχρονική

Στα παραπάνω ήρθε και να προστεθεί η συγκυρία του κυβερνητικού »πογκρόμ» στα ΕΛΤΑ, με τους δημάρχους να ξεσπαθώνουν εναντίον της σχετικής απόφασης.

«Καμία κυβέρνηση από το 1975 μέχρι σήμερα δεν αγάπησε πραγματικά την Αυτοδιοίκηση»

Χαρακτηριστική του κλίματος ήταν η εισήγηση του προέδρου της ΚΕΔΕ, Λάζαρου Κυρίζογλου, ο οποίος υπενθύμισε, ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση λαμβάνει μόλις 3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, όταν το ισχύον νομικό πλαίσιο προβλέπει 8 δισεκατομμύρια ευρώ, γεγονός που «καταδεικνύει τη θεσμική ασυνέπεια του κράτους».

«Καμία κυβέρνηση από το 1975 μέχρι σήμερα δεν αγάπησε πραγματικά την Αυτοδιοίκηση», σχολίασε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, μιλώντας στο συνέδριο.

Όπως είπε, οι Δήμοι βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, καθώς δεν μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους κόστη.

«Βασιζόμαστε στις έκτακτες χρηματοδοτήσεις για να κλείσουμε τους προϋπολογισμούς. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Δεν θέλουμε να είμαστε διαρκώς με το χέρι απλωμένο», ανέφερε ο κ. Κυρίζογλου.


«Οι Δήμοι λειτουργούν στα όρια της βιωσιμότητας»

«Χείμαρρος» ήταν  α΄ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος.

Σημείωσε ότι από το περσινό συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο μέχρι και σήμερα, τίποτα απ’ αυτά που συμφώνησαν οι δήμαρχοι και έθεσαν στο κεντρικό κράτος, δεν έχει εφαρμοστεί. «Οι αποφάσεις μας έγιναν προσάναμμα», είπε, εκφράζοντας τον κίνδυνο «… να γίνει και αυτό το συνέδριο διαχειριστικό».

Άφησε και αιχμές για συναδέλφους του, λέγοντας ότι «η Αυτοδιοίκηση δεν πρέπει να κάνει κυβερνητισμό και αντικυβερνητισμό. Πρέπει να κάνει μόνο αυτοδιοίκηση και τίποτα άλλο», ενώ πρόσθεσε ότι οι δήμαρχοι πρέπει να ξεφύγουν από το παλιό μοντέλο και να έχουν ενότητα ουσίας και όχι επικοινωνιακή.

«Δεν πρέπει να στρογγυλεύουμε τα πράγματα. Ή όλα ή τίποτα. Θα είμαι ο καλύτερος σου φίλος αν μου τα φτιάξεις όλα και ο χειρότερος εχθρός σου αν με κοροϊδεύεις και αγνοείς τους πολίτες σου, τους δημότες μου. Πρέπει να γνωρίζουν ότι μπορούμε να είμαστε οι καλύτεροι, αλλά μπορούμε να είμαστε και οι χειρότεροι», τόνισε, προσθέτοντας ότι ο ίδιος δεν ενδιαφέρεται να προβληθεί.

«Δεν θέλω να γίνω ούτε περιφερειάρχης, ούτε βουλευτής. Θέλω να παραμείνω δήμαρχος και να υπηρετώ τους εντολείς μου που είναι οι δημότες της πόλης μου, και οι καλοί συνάδελφοι που με έχουν αναδείξει για το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο (σ.σ. αυτό του α’ αντιπροέδρου της ΚΕΔΕ). Αυτή είναι η δική μου προσωπική στρατηγική και καμία άλλη», είπε.

Ο κ. Κωνσταντέλλος μίλησε για τα οικονομικά αδιέξοδα των Δήμων, τι ελλείψεις προσωπικού, και απαντώντας στο χθεσινό σχόλιο του υπουργού Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιου, για τα χρηματοδοτικά εργαλεία που δεν είχαν απορροφητικότητα, είπε: «Μας έδωσαν χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά δεν υπήρχε απορροφητικότητα γιατί δεν μας έδωσαν τεχνικό προσωπικό. Και κατηγορηθήκαμε και γι’ αυτό!».

Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντέλλο, οι Δήμοι λειτουργούν στα όρια της βιωσιμότητας. Οι λειτουργικές δαπάνες έχουν αυξηθεί πάνω από 1,5 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2019, εξαιτίας της έκρηξης του ενεργειακού κόστους, της ακρίβειας και της αύξησης του μισθολογικού κόστους. Αντίθετα, η πρόσθετη χρηματοδότηση προς τους Δήμους την ίδια περίοδο δεν ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο. Το ισοζύγιο είναι αρνητικό και διαρκώς επιδεινούμενο.

«Η κυβέρνηση δεν μας δίνει λεφτά και κατηγορείς εμάς που δεν φορολογούμε»

Ο δήμαρχος της Πάτρας, Κώστας Πελετίδης, ο οποίος βρέθηκε στην επικαιρότητα εξαιτίας της αντιπαράθεσής του με την κυβέρνηση μετά το ξήλωμα διαφημιστικών πινακίδων τραπεζών από σχολεία του προγράμματος «Μαριέτα Γιαννάκου», στηλίτευσε την κυβέρνηση που ζητά να καλυφθούν οι ανάγκες των δήμων μέσω «τελών ανάπτυξης» και ανταποδοτικότητας, ενώ ο υπουργός έφθασε στο σημείο να κατηγορεί τους ίδιους τους δήμους που δεν έχουν λεφτά και προσωπικό γιατί δεν φορολόγησαν τον κόσμο.

Λιβάνιος: Έκτακτη ενίσχυση

Ο υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος προσπάθησε να αντιστρέψει το βαρύ κλίμα , ανακοίνωσε ότι δίνεται η δυνατότητα χορήγησης επιδόματος γέννησης, έως 3.000 ευρώ για κάθε παιδί, σε όποιον Δήμο το επιθυμεί, το οποίο αφορά τόσο κατοίκους όσο και δημότες, καθώς και η επέκταση χορήγησης του επιδόματος στέγασης σε νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς σε ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους.

Παρουσίασε τον νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης τον οποίο θα αποστείλει πιθανότατα τον προσεχές μήνα στους εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης, πριν ακόμη τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.

Σύμφωνα με τον υπουργό, προωθείται η ηλεκτρονική ψηφοφορία, ενώ το εκλογικό αποτέλεσμα θα κρίνεται από τον πρώτο γύρο (δεν θα υπάρχει δεύτερος). «Οι διατάξεις έρχονται τρία χρόνια πριν τις εκλογές. Είναι ξεκάθαροι οι κανόνες που μπαίνουν εγκαίρως για να λύσουν προβλήματα. Έχουμε περιφερειάρχες και δημάρχους που εκλέγονται με το 30% της συμμετοχής», σημείωσε ο κ. Λιβάνιος.

Ο υπουργός ανακοίνωσε επίσης νέα οικονομική ενίσχυση της τάξεως των 105-110 εκ. ευρώ, πιθανότατα μέσα στον Νοέμβριο, καθώς και έκτακτη επιχορήγηση 28 εκ. για τα λειτουργικά των σχολείων, κάτι το οποίος, όπως είδαμε πιο πάνω, είναι ακριβώς η τακτική στην οποία αντιδρούν οι Δήμοι, απαιτώντας τους θεσμοθετημένους πόρους.


Δούκας: «Είμαστε χειρότερα από πέρσι»

Αιχμηρός απέναντι στην κυβέρνηση, αλλά και στην ηγεσία της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, η οποία – όπως είπε – δεν σέβεται τις αποφάσεις της, ήταν ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, κατά την τοποθέτησή του στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ που διεξάγεται στην Αλεξανδρούπολη.

«Είμαστε χειρότερα από πέρσι. Η κατάσταση των Δήμων δεν βελτιώθηκε. Η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν διόρθωσε λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος, αλλά έβαλε σε εφαρμογή νέα μέτρα υποβάθμισης του θεσμού και υπονόμευσης των Δήμων. Όταν η κυβέρνηση δεν μας ξεχνούσε επιδεικτικά, ασχολούταν μαζί μας για να μας κάνει φτωχότερους σε πόρους και αρμοδιότητες», τόνισε, ενώ σε άλλο σημείο καταφέρθηκε εναντίον και της ΚΕΔΕ.

Απευθυνόμενος στον πρόεδρο της Ένωσης, Λάζαρο Κυρίζογλου, είπε: «Δεν απαντά στις αγωνίες και τις προσδοκίες μας, μια Κεντρική Ένωση Δήμων που δεν σέβεται τις αποφάσεις της, που τείνει να εξελιχθεί σε κλαμπ συζητήσεων που εκτονώνει τη δυσαρέσκεια και δεν αναλαμβάνει καμία δράση. Και σας ερωτώ, εφαρμόσαμε τις αποφάσεις του περσινού μας Συνεδρίου; Προχωρήσαμε – όπως σχεδόν ομόφωνα είχαμε σχεδιάσει – σε στοχευμένες δράσεις και πρωτοβουλίες για την ενημέρωση των δημοτών μας; Τίποτα δεν κάναμε».

Ξεκινώντας την ομιλία του, ο κ. Δούκας έθεσε τέσσερα κρίσιμα ερωτήματα:

1. Βελτιώθηκαν τα μέσα που διαθέτουμε, για να μπορούμε να λειτουργούμε, να δραστηριοποιούμαστε, να αναζητούμε και να υλοποιούμε δράσεις και έργα για τις πόλεις, τα χωριά μας, τα νησιά μας και τους δημότες μας;

2. Σταθήκαμε στο ύψος των περιστάσεων απέναντι σε νέα μεγάλα προβλήματα, όπως είναι η ερημοποίηση πολλών περιοχών, η ενεργειακή φτώχεια, το στεγαστικό πρόβλημα, η βελτίωση των υποδομών, τα προβλήματα που συνθέτουν την πολύ δύσκολη πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν οι δημότες μας;

3. Βελτιώσαμε τη συνεργασία μας με την κεντρική διοίκηση, καταφέραμε να είμαστε συνδιαμορφωτές πολιτικών και μέτρων που μας αφορούν;

4. Ο αποκεντρωμένος θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, βελτίωσε τη θέση του, μέσα στο διακηρυγμένο πολυεπίπεδο σύστημα διακυβέρνησης της χώρας; Βελτιώσαμε τη θέση μας;

Σύμφωνα με τον δήμαρχο Αθηναίων, από το περσινό συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο μέχρι σήμερα, σχεδόν τίποτα απ’ αυτά που ανέφεραν οι δήμαρχοι στα ψηφίσματά τους δεν εφαρμόστηκε.

Ειδικότερα ανέφερε ότι:

  • Ο νόμος 3852 για τα οικονομικά δεν εφαρμόστηκε και δεν καταργήθηκε ο κόφτης στα έσοδα των Δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αποτέλεσμα, μείον 4,5 δισ. ευρώ για τους δήμους και για το 2026.
  • Δεν εγκρίθηκε η καταβολή τριών δόσεων ΚΑΠ για την κάλυψη του αυξημένου ενεργειακού και μισθολογικού κόστους. Δεν αποπληρώθηκαν οι παρακρατηθέντες πόροι, δεν επανήλθαν έσοδα από τα τέλη που αφαιρέθηκαν σταδιακά από το 2010, οι Δήμοι δεν απέκτησαν μερίδιο από τα έσοδα του τέλους ανθεκτικότητας. «Πρόκειται για παγκόσμια πρωτοτυπία», είπε ο κ. Δούκας και συνέχισε στο ίδιο ύφος: «Αν ο νέος εκλογικός νόμος, μπορεί να πει κάποιος ότι έχει μία εφαρμογή στα νησιά Φίτζι, η ιστορία αυτή με την αρπαγή του τέλους ανθεκτικότητας είναι μοναδική διεθνώς».
  • Οι δήμοι δεν είχαν συμμετοχή στα έσοδα – πάνω από 9 δισ. ευρώ – του υπερπλεονάσματος. Αντίθετα, συγχωνεύονται και κλείνουν σχολεία, ΔΕΥΑ (Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης – Αποχέτευσης), κλείνουν, συγχωνεύονται ή συρρικνώνονται πολύ σημαντικές δημοτικές, κοινωνικές δομές, κρίσιμες για τους πιο ευάλωτους πολίτες.
  • Δεν καλύφθηκαν οι δαπάνες για μια σειρά αρμοδιοτήτων που έχουν μεταφερθεί στους Δήμους, και τώρα αφαιρούν και τα έσοδα από τα πρόστιμα του ΚΟΚ.
  • Δεν καταργήθηκε το Τέλος Ταφής Απορριμμάτων. Οι Δήμοι συνεχίζουν να το πληρώνουν.
  • Δεν φτιάχτηκε νέο Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα για τους Δήμους.

«Παραμένουμε αποκλεισμένοι»

«Σε όλη την Ευρώπη, αλλά και σε όλον τον δυτικό κόσμο, μας ενημερώνουν και προσπαθούν να μας οδηγήσουν σε νέες δράσεις και μέτρα, για το πώς θα ενισχύσουμε τις αρμοδιότητές μας για να κάνουμε καλύτερο χωροταξικό και αστικό σχεδιασμό. Εκτός από τη χώρα μας. Στη χώρα μας, μάς παίρνουν τις πολεοδομίες, αποκλειστήκαμε από τον σχεδιασμό της διαχείρισης απορριμμάτων, προωθώντας προτάσεις που δεν μας βρίσκουν σύμφωνους, όλοι ομόφωνα τις απορρίψαμε. Και τι έγινε, ποια είναι η νέα πρόταση, συμμετέχουμε στη νέα πρόταση; Επανάφεραν τις διατάξεις του ΝΟΚ θεσπίζοντας οικονομικό αντίτιμο για την καταστροφή των πόλεών μας», επισήμανε, και συνέχισε:

«Παραμένουμε αποκλεισμένοι από τον ενεργειακό χώρο. Ειπώθηκε ότι πρέπει να γίνουμε ενεργειακά αυτόνομοι και να διερευνήσουμε και να διευρύνουμε τις ενεργειακές κοινότητες. Να ενημερώσω το Σώμα ότι το μοναδικό πρόγραμμα που αφορούσε ενεργειακές κοινότητες και ενεργειακή φτώχεια και δήμους, 100 εκ. ευρώ, το περίφημο φιάσκο “Απόλλων”, απεντάχθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Να “διευρύνουμε” στα λόγια και τα 100 εκ. ευρώ να πηγαίνουν αλλού.

Στις καλένδες η πραγματική μεταρρύθμιση

Σύμφωνα με τον κ. Δούκα, οι παρεμβάσεις των Δήμων για τα μεγάλα προβλήματα του δημογραφικού, του στεγαστικού, των σοβαρών υποδομών, είναι υπονομευμένη από την έλλειψη θεσμικού πλαισίου και πόρων. Επίσης, κατήγγειλε ότι παραπέμπεται στις καλένδες η νέα πραγματική μεταρρύθμιση που ζητούσαν οι Δήμοι με τον Κώδικα, καθώς – όπως είπε – στην καλύτερη περίπτωση οδηγούμαστε σε μια κωδικοποίηση της νομοθεσίας.

Συγκεντρωτική η Ελλάδα

Ο δήμαρχος Αθηναίων παρέθεσε διαπιστώσεις της νέας ΄Έκθεσης του Κογκρέσου του Συμβουλίου της Ευρώπης, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας.

«Η Ελλάδα – αναφέρει – είναι ιδιαίτερα συγκεντρωτική, και η Τοπική Αυτοδιοίκηση περιορίζεται μόνο σε εγκρίσεις ή γνωμοδοτήσεις. Οι τοπικές Αρχές δεν διαθέτουν την εξουσία να εγκρίνουν δεσμευτικούς τοπικούς κανονισμούς, παρά μόνον σε περιορισμένες περιπτώσεις. Οι περισσότερες τοπικές Αρχές αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις προσωπικού, γεγονός που μειώνει την επιχειρησιακή τους ικανότητα. Οι οικονομικοί πόροι των τοπικών Αρχών δεν είναι ανάλογοι. Η δημοσιονομική αυτονομία των ΟΤΑ είναι πολύ αδύναμη, η πιο αδύναμη σε όλη την Ευρώπη. Η ελεύθερη άσκηση των καθηκόντων των δημάρχων παρεμποδίζεται από εθνική νομοθεσία που επιτρέπει την εύκολη άσκηση διώξεων εναντίον τους».


Δύσκολη καθημερινότητα

Ο κ. Δούκας περιέγραψε με μελανά χρώματα την καθημερινότητα των εκπροσώπων των δημοτικών Αρχών.

Η καθημερινότητα είναι – είπε – όταν:

  • συνωστίζονται στους διαδρόμους των υπουργείων και των περιφερειών για να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση ενός έργου,
  • πηγαίνουν και ξαναπηγαίνουν για να ξεπαγώσουν πληρωμές,
  • βλέπουν περιοχές να ερημώνουν χωρίς να μπορούν να κρατήσουμε τον κόσμο στον τόπο τους,
  • το κόκκινο ταμείο του Δήμου δεν επιτρέπει να προχωρήσουν στις απαλλοτριώσεις που έχουν αποφασίσει και τις «σπάνε»,
  • παλιώνουν τα απορριμματοφόρα που μαζεύουν τα σκουπίδια και περιμένουν δωρεά από κάποιον μεγαλύτερο Δήμο.
  • ζητούν ναυαγοσωστική μέριμνα, διαχείριση αδέσποτων, καθαρισμό οικοπέδων, πυροπροστασία, σχολικές υποδομές και το μόνο που μεταφέρουν στους Δήμους είναι οι ποινικές ευθύνες,
  • οι Δήμοι βρίσκονται προ εκπλήξεων, γιατί μαθαίνουν, για παράδειγμα, πώς θα αντιμετωπιστεί η λειψυδρία στην Στερεά Ελλάδα, από τα ΜΜΕ.
  • Οι Δήμοι μαθαίνουν εξωδίκως ότι περίπου 200 απομακρυσμένες περιοχές θα χάσουν, την τελευταία δημόσιου χαρακτήρα υπηρεσία στην περιοχή τους, με το κλείσιμο των καταστημάτων των ΕΛΤΑ,
  • μικρομεσαίου μεγέθους δήμοι αποκλείονται ουσιαστικά από τις χρηματοδοτήσεις του ΕΣΠΑ.

Τι γίνεται με τα χρήματα του Πράσινου Ταμείου

Ο δήμαρχος Αθηναίων αναρωτήθηκε τι γίνεται με το 1 δισ. του Πράσινου Ταμείου που έχει συγκεντρωθεί. «Είναι πάρα πολύ σοβαρό το θέμα, είναι δικοί μας πόροι. Γιατί δεν επιστρέφονται σε εμάς για τις απαλλοτριώσεις; Και με ποιον τρόπο προτεραιοποιούνται τα ελάχιστα έργα που τελικά χρηματοδοτούνται;», ρώτησε.

Καταλήγοντας, ο δήμαρχος Αθηναίων είπε ότι είναι σημαντικό να μην συνθηκολογήσουν οι δήμαρχοι με τη στασιμότητα και με τα προβλήματα. «Διότι δεν πρέπει εμείς να χρεωθούμε τελικά και τον “μουτζούρη”. Προσέξτε τι μας είπε σήμερα ο yπουργός, αφού μοίρασε αλλιώς τη φτωχή πίτα. Το έχει πει και άλλες φορές. “Αυξήστε τα ανταποδοτικά τέλη, εάν θέλετε προσλήψεις, αυξήστε τα τέλη”. Μα, με συγχωρείτε, με πόσους διαφορετικούς τρόπους οι πολίτες θα πληρώσουν για τα σκουπίδια, τον φωτισμό και το νερό;».

Κλείνοντας, κάλεσε τους αιρετούς να παλέψουν και να μην φοβηθούν να κάνουν ό,τι χρειαστεί. «Να κλείσουμε τους Δήμους, να βγούμε έξω, να βγούμε στους δρόμους. Όταν χρειάστηκε, γιατί ακούω μία δυσαρέσκεια από κάτω, έγινε αυτό. Και άλλα χρόνια η ΚΕΔΕ, όταν δεν μπορούσε να βρει άκρη, έκανε μια σειρά από δράσεις και παρεμβάσεις διεκδίκησης. Είναι ένα άλμα μεγαλύτερο από τη φθορά και μια υπέρβαση που χρειάζεται τόλμη και θάρρος για να διεκδικήσουμε την ύπαρξή μας, γιατί αυτό διακυβεύεται».

Ακόμη, ζήτησε να ασκηθεί πίεση ώστε να εγγραφεί στον προϋπολογισμό για τους Δήμους το ποσό των 4,5 δισ. ευρώ, θυμίζοντας ότι σήμερα εγγράφονται 3,5 δισ. ευρώ, που είναι κάτω και από τον «κόφτη».