Έξυπνες κάμερες: Η κυβέρνηση θυμήθηκε τα προσωπικά δεδομένα

   

Κατατέθηκε στη Βουλή και σήμερα αρχίζει να συζητείται στις αρμόδιες επιτροπές το νομοσχέδιο για την «Ψηφιακή ενίσχυση της οδικής ασφάλειας» ● Αισθητά διαφοροποιημένο από εκείνο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση πριν από έναν μήνα ● Οι προβλέψεις για τα σημεία τοποθέτησης και οι αλλαγές για τα έσοδα από τα πρόστιμα τροχαίων παραβάσεων έπειτα από τον ξεσηκωμό των δήμων

Έξυπνες κάμερες εδώ, έξυπνες κάμερες εκεί... Εδώ και έναν χρόνο πλημμυρίζει η ειδησεογραφία από ρεπορτάζ για το πού θα τοποθετηθούν ώστε να φανεί ο «αγώνας» για τη μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων και τώρα θυμήθηκε η κυβέρνηση ότι πρέπει να τηρούνται και οι προϋποθέσεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Το νομοσχέδιο για την «Ψηφιακή ενίσχυση της οδικής ασφάλειας» που κατατέθηκε στη Βουλή και σήμερα ξεκινά να συζητείται στις αρμόδιες επιτροπές έχει αρκετές διαφορές σε σχέση με εκείνο που κατατέθηκε σε δημόσια διαβούλευση πριν από έναν μήνα. Μια βασική προσθήκη αφορά ακριβώς την τήρηση του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων και του κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη, ενώ προβλέπεται ότι για να τοποθετηθεί κάπου «έξυπνη κάμερα» πρέπει να αποδεικνύεται, βάσει στατιστικών, ότι στο σημείο συμβαίνουν πολλά τροχαία.

Μια άλλη βασική διαφορά αφορά τη διανομή των εσόδων, η οποία είχε προκαλέσει τεράστιες αντιδράσεις πριν από έναν μήνα. Όπως είχε τότε γράψει η «Εφ.Συν.» («Στα Ταμεία των ενστόλων τα πρόστιμα από τις “έξυπνες κάμερες”», 24/10/2025), το νομοσχέδιο όριζε αρχικά ότι δεν θα παίρνουν οι δήμοι τα έσοδα από τα πρόστιμα, αλλά ένα μέρος τους θα πηγαίνει στις συντάξεις αστυνομικών και στρατιωτικών. Η ρύθμιση προκάλεσε ξεσηκωμό στους δήμους που ούτως ή άλλως διαμαρτύρονται για τις κρατικές επιχορηγήσεις. Η πλειονότητα των δημάρχων προέρχεται από τη Νέα Δημοκρατία, οι «κόκκινες γραμμές» τοποθετήθηκαν και φαίνεται πως είχαν αποτέλεσμα:

● Ενώ στο αρχικό κείμενο αναφερόταν ότι οι δήμοι θα εισπράττουν έσοδα τροχαίων παραβάσεων μόνον εφόσον οι κάμερες τοποθετούνται με δική τους μέριμνα και δαπάνες, στο τελικό κείμενο ορίζεται ότι θα εισπράττουν το 25% εάν οι κάμερες έχουν τοποθετηθεί από τρίτους και το 75% εάν τις έχουν τοποθετήσει οι ίδιοι. Επίσης ορίζεται ρητά ότι θα εισπράττουν το 100% εφόσον οι παραβάσεις διαπιστώνονται επ’ αυτοφώρω από τα όργανα ελέγχου.

● Στο αρχικό κείμενο οριζόταν ότι βασικός αποδέκτης των εισπράξεων από τα αυξημένα πρόστιμα θα είναι πλέον η Οδική Υπηρεσία Συστημάτων Εποπτείας και Ασφάλειας (ΟΔΥΣΕΑΣ), δηλαδή μια νέα υπηρεσία που δημιουργείται στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Εάν σε κάποια περιοχή ο δήμος δεν τοποθετούσε κάμερες, η υπηρεσία αυτή θα έπαιρνε το σύνολο των εσόδων για να τοποθετεί νέες κάμερες, να κάνει άλλα έργα και να ενισχύει συγκεκριμένους ασφαλιστικούς φορείς των ενστόλων και συγκεκριμένα τον Τομέα Πρόνοιας Αστυνομικών (ΤΠΑΣ), τον Τομέα Πρόνοιας Υπαλλήλων Αστυνομίας Πόλεων (ΤΠΥΑΠ), το Ταμείο Πρόνοιας Απασχολούμενων στα Σώματα Ασφαλείας (ΤΑΠΑΣΑ), καθώς και το Μετοχικό Ταμείου Στρατού (ΜΤΣ). Πάνω από 25 σύλλογοι ενστόλων και αποστράτων μπήκαν στη δημόσια διαβούλευση και χαιρέτισαν την πρωτοβουλία αυτή της κυβέρνησης.

● Ομως, στο κείμενο του νομοσχεδίου που κατατέθηκε προς ψήφιση ορίζεται ρητά ότι η υπηρεσία ΟΔΥΣΕΑΣ θα εισπράττει το 15% επί των εσόδων από τα πρόστιμα και από αυτά θα διανέμει από 2% στον Τομέα Πρόνοιας Αστυνομικών (ΤΠΑΣ), στον Τομέα Πρόνοιας Υπαλλήλων Αστυνομίας Πόλεων (ΤΠΥΑΠ) και στο Ταμείο Πρόνοιας Απασχολούμενων στα Σώματα Ασφαλείας (ΤΑΠΑΣΑ), καθώς και 1% στο Μετοχικό Ταμείο Στρατού (ΜΤΣ), ενώ το μεγαλύτερο μέρος θα πηγαίνει σε όσους αποφασίζουν να τοποθετήσουν νέες κάμερες.

Στο αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου υπήρχε διάχυτη η αίσθηση ότι αυτή η νέα υπηρεσία με το αρκτικόλεξο ΟΔΥΣΕΑΣ θα αποφασίζει μόνη της να τοποθετεί κάμερες κατά το δοκούν, χωρίς καν να περιμένει την άποψη της Τροχαίας.

Σαφείς διατυπώσεις

Ομως, στο τελικό κείμενο υπάρχουν σαφείς διατυπώσεις για την τήρηση κάποιων προϋποθέσεων, ασχέτως του αν τελικά μπορεί να αποδειχθούν προσχηματικές. Συγκεκριμένα προστέθηκε ότι:

● «Η εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων καταγραφής παραβάσεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας με κάμερες επιτρέπεται μόνο στο μέτρο που είναι απαραίτητο και ο εντοπισμός και η τεκμηρίωση παραβάσεων δεν μπορούν να επιτευχθούν εξίσου αποτελεσματικά με άλλα, ηπιότερα μέσα».

● «Για την εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων καταγραφής παραβάσεων του ΚΟΚ με κάμερες απαιτείται να προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις ότι στο συγκεκριμένο σημείο ή τμήμα του οδικού δικτύου έχει λάβει χώρα μεγάλος αριθμός τροχαίων ατυχημάτων με σοβαρό αντίκτυπο στην περιουσία και τη σωματική ακεραιότητα των εμπλεκόμενων προσώπων ή ότι πρόκειται για κεντρικό ή αυξημένης κυκλοφορίας οδικό δίκτυο». Ζητείται, μάλιστα από την ΟΔΥΣΕΑΣ να επισυνάπτει πραγματικά στοιχεία, «όπως, ιδίως, στατιστικά ή εμπειρικά δεδομένα, μελέτες, εκθέσεις, μαρτυρίες και πληροφορίες για τη συχνότητα, το είδος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των τροχονομικών παραβάσεων».

● Προστίθεται κάτι που δεν υπήρχε καθόλου στο νομοσχέδιο της διαβούλευσης, ότι, δηλαδή, πριν από την απόφαση για εγκατάσταση κάμερας με ενσωματωμένο σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης, θα πρέπει να έχει διενεργηθεί «μελέτη εκτίμησης αντικτύπου των επιπτώσεων της επεξεργασίας στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με το άρθρο 35 του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων, καθώς και μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στα θεμελιώδη δικαιώματα, σύμφωνα με το άρθρο 27 του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη». Επίσης προστέθηκε ολόκληρο άρθρο (με αριθμό 16) το οποίο αναλύει «Ζητήματα προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα».

Αυτό που καθόλου δεν αναλύεται στο νομοσχέδιο είναι το αν όλες αυτές οι προβλέψεις που τώρα προστέθηκαν θα επηρεάσουν τις προμήθειες των συστημάτων «έξυπνων καμερών» που υποτίθεται πως έχουν ήδη ξεκινήσει. Με βάση τις τελευταίες πληροφορίες, υποτίθεται πως υπάρχουν σε εξέλιξη διαγωνισμοί που θα οδηγήσουν στην προμήθεια και εγκατάσταση 3.000 καμερών σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο Κρήτης, εκ των οποίων οι 500 προορίζονται να εγκατασταθούν επάνω σε αστικά λεωφορεία.

Πηγή: efsyn.gr