Έρευνα: Τι σκοτώνει τους νέους στην Ευρώπη – Αύξηση της θνησιμότητας σε όλες τις ηλικίες στην Ελλάδα

 

 

Ιδιαίτερα αυξημένα τα ποσοστά θνησιμότητας για τους νέους ενήλικες στην Ανατολική Ευρώπη.

Άγχος, κατάθλιψη, πόλεμος και φτώχεια σκοτώνουν τους νέους ανθρώπους, σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής Υγείας στο Βερολίνο, με την Ελλάδα να παρουσιάζει αύξηση της θνησιμότητας σε όλες τις ηλικίες.

Για την Ευρώπη, αξιοσημείωτο είναι το εύρημα της αύξησης των ποσοστών θνησιμότητας για τους νέους ενήλικες στην Ανατολική Ευρώπη την τελευταία δεκαετία, παρά τη μείωση των παγκόσμιων ποσοστών θνησιμότητας.

Η χρήση ναρκωτικών, η αυτοκτονία και ο πόλεμος συγκαταλέγονται στις αιτίες θανάτου που αυξάνονται στην Ανατολική Ευρώπη, ενώ οι σεισμοί και οι καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα έχουν επίσης αυξήσει τα ποσοστά θνησιμότητας στην περιοχή.

Από τι πεθαίνουν οι νέοι στην Ευρώπη

Η έκθεση για το Παγκόσμιο Βάρος των Ασθενειών — που δημοσιεύθηκε στο The Lancet την Κυριακή και παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής Υγείας στο Βερολίνο — ανέλυσε δεδομένα από περισσότερες από 200 χώρες και περιοχές για να εκτιμήσει τις κύριες αιτίες ασθένειας, θνησιμότητας και πρόωρου θανάτου παγκοσμίως από το 1990 έως το 2023.

Μεταξύ 2000 και 2023, υπήρξε αξιοσημείωτη αύξηση των θανάτων μεταξύ νεότερων ενηλίκων στην Ανατολική Ευρώπη που προκλήθηκαν από τον ιό HIV, τον αυτοτραυματισμό και την βία.

Όπως αναφέρει το POLITICO, στην Κεντρική Ευρώπη, οι θάνατοι από ψυχικές διαταραχές και διατροφικές διαταραχές έχουν επίσης αυξηθεί απότομα μεταξύ των εφήβων κατά τη διάρκεια της δεκαετίας.

Αυτό αντικατοπτρίζει μια παγκόσμια τάση, μια αύξηση των ψυχικών διαταραχών, με τα παγκόσμια ποσοστά άγχους να αυξάνονται κατά 63% και της κατάθλιψης κατά 26%.

«Η αύξηση της κατάθλιψης και του άγχους είναι πολύ ανησυχητική», δήλωσε στο POLITICO ο συν-συγγραφέας Chris Murray, διευθυντής του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας (IHME) στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. «Ακούμε πολλές συζητήσεις σχετικά με τις βασικές αιτίες… αλλά σίγουρα πρέπει να δώσουμε προσοχή για να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι προκαλεί την αύξηση».

Η έκθεση δείχνει ορισμένες συνολικά θετικές τάσεις: Τα παγκόσμια ποσοστά θνησιμότητας μειώθηκαν κατά 67% μεταξύ 1950 και 2023 και το παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής το 2023 ήταν περισσότερο από 20 χρόνια υψηλότερο σε σύγκριση με το 1950.

Υψηλά ποσοστά θνησιμότητας στους έφηβους

Παρά τις βελτιώσεις, η μελέτη υπογραμμίζει επίσης «μια αναδυόμενη κρίση» υψηλότερων ποσοστών θνησιμότητας σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες σε ορισμένες περιοχές.

Στη Βόρεια Αμερική και τη Λατινική Αμερική, για παράδειγμα, οι θάνατοι μεταξύ των νέων αυξήθηκαν σημαντικά από το 2011 έως το 2023, κυρίως λόγω αυτοκτονίας, υπερβολικής δόσης ναρκωτικών και υψηλής κατανάλωσης αλκοόλ. Στην υποσαχάρια Αφρική, αυξήθηκαν λόγω μολυσματικών ασθενειών και ακούσιων τραυματισμών.

Στην Ανατολική Ευρώπη, οι μεγαλύτερες αυξήσεις στη θνησιμότητα σημειώθηκαν μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15-19 ετών και 20-24 ετών, με τα ποσοστά να αυξάνονται κατά 54% και 40% αντίστοιχα, μεταξύ 2011 και 2023.

Η έκθεση παρακολουθεί επίσης τις κύριες αιτίες θνησιμότητας παγκοσμίως. Διαπίστωσε ότι οι μη μεταδοτικές ασθένειες (ΜΜΝ) αντιπροσωπεύουν πλέον σχεδόν τα δύο τρίτα της συνολικής θνησιμότητας και νοσηρότητας στον κόσμο, με επικεφαλής την ισχαιμική καρδιοπάθεια, το εγκεφαλικό επεισόδιο και τον διαβήτη.

Ειδικότερα, στις χώρες με χαμηλότερο – μεσαίο και ανώτερο – μεσαίο εισόδημα υπάρχει μια «πολύ γρήγορη μετάβαση προς τις μη μεταδοτικές ασθένειες», δήλωσε ο Murray, η οποία οφείλεται σε παράγοντες όπως η γήρανση του πληθυσμού, η αργή ή καθόλου πρόοδος στον τομέα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καθώς και τα αυξανόμενα επίπεδα παχυσαρκίας.

Στην Κεντρική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, αυτές οι χρόνιες ασθένειες οφείλονταν κυρίως στην αύξηση των διαταραχών χρήσης ναρκωτικών, σύμφωνα με την έκθεση. Ο διαβήτης και η νεφρική νόσος συνέβαλαν επίσης σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση στην Κεντρική Ευρώπη, μαζί με αρκετές άλλες περιοχές. «Η αντιμετώπιση αυτών των τάσεων απαιτεί στοχευμένες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας, βελτιωμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και κοινωνικοοικονομικές πολιτικές για τον μετριασμό των υποκείμενων παραγόντων κινδύνου», προτρέπουν οι συντάκτες της έκθεσης.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι μισοί από όλους τους θανάτους και τις αναπηρίες θα μπορούσαν να προληφθούν με την αντιμετώπιση, για παράδειγμα, των υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης πώς οι συγκρούσεις «άρχισαν να μετατοπίζονται από τη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή στην κεντρική Ευρώπη, την ανατολική Ευρώπη και την κεντρική Ασία» τα τελευταία χρόνια λόγω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με τραυματισμούς. Η Παλαιστίνη είχε το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας λόγω συγκρούσεων από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο.

Ενώ οι θάνατοι που σχετίζονται με τραυματισμούς και προκαλούνται από συγκεκριμένες φυσικές καταστροφές, όπως ο σεισμός του 2023 στην Τουρκία και οι καύσωνες του 2022-23 στην Ευρώπη, βρίσκονται επίσης σε άνοδο. «Στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, οι καύσωνες εμφανίζονται συχνότερα την τελευταία δεκαετία», ανέφεραν οι συγγραφείς.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Παρουσιάζοντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο τα στοιχεία για την Ελλάδα, η Hmwe Hmwe Kyu, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο IHME και στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, επισημαίνει ότι η θνησιμότητα έχει αυξηθεί στην Ελλάδα για όλες τις ηλικίες την τελευταία εικοσαετία, από 938 ανά 100.000 το 2000 σε σχεδόν 1.237 το 2023, «πιθανώς επηρεασμένη από τη γήρανση του πληθυσμού».

Αντίθετα, τα στοιχεία της έρευνας καταδεικνύουν ότι η Ελλάδα έχει μειώσεις στη θνησιμότητα των νέων: οι θάνατοι στις ηλικίες 10-24 ετών μειώθηκαν από 47 ανά 100.000 το 2000 σε 30 το 2023. Βασικός παράγοντας αυτής της βελτίωσης, σύμφωνα με την αναπληρώτρια καθηγήτρια του IHME, ήταν η μεγάλη μείωση της θνησιμότητας από τροχαία ατυχήματα (από 21 ανά 100.000 το 2000 σε 7,6 το 2023), που αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου για τους νέους στην Ελλάδα.

Ωστόσο, συμπληρώνει ότι παρά την πρόοδο αυτή, τα ποσοστά θανάτων από τροχαία δυστυχήματα στους νέους στην Ελλάδα παραμένουν υψηλότερα από τον μέσο όρο στη Δυτική Ευρώπη, «γεγονός που υποδηλώνει ότι απαιτείται περαιτέρω πρόοδος στην οδική ασφάλεια και την πρόληψη των τραυματισμών».

Υψηλότερα σε σχέση με τα ποσοστά στη Δυτική Ευρώπη είναι και τα γενικότερα ποσοστά θνησιμότητας των νέων στην Ελλάδα, αν και χαμηλότερα σε σύγκριση με τους παγκόσμιους μέσους όρους. «Αυτή η σύγκριση κατατάσσει την Ελλάδα ως χώρα με καλύτερες επιδόσεις από τον παγκόσμιο μέσο όρο, αλλά θα μπορούσε να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος στη μείωση της θνησιμότητας», σχολιάζει η Hmwe Hmwe Kyu.

Παράλληλα, διευκρινίζει ότι η παρούσα ανάλυση επικεντρώνεται στις τάσεις θνησιμότητας σε εθνικό επίπεδο, ωστόσο κρίσιμη κατεύθυνση για μελλοντική έρευνα παραμένει η διερεύνηση ανισοτήτων στον τομέα της υγείας, ανά περιοχή, κοινωνικοοικονομική κατάσταση ή πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη.

Η επιστημονική ομάδα που έκανε την παγκόσμια έρευνα αποτελείται από 16.500 επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι συνέλεξαν και ανέλυσαν δεδομένα και έκαναν εκτιμήσεις για 375 ασθένειες και τραυματισμούς και 88 παράγοντες κινδύνου ανά ηλικία και φύλο σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο για 204 χώρες και εδάφη και 660 τοποθεσίες, από το 1990 ως το 2023. Από την Ελλάδα στη μελέτη συνεργάστηκαν το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και το Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδας.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της μελέτης σε σχετική ανακοίνωση, η Ελληνίδα ερευνήτρια Εμμανουέλα Γακίδου, επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, καθηγήτρια και συνιδρύτρια IHME, σημειώνει σε σχετική ανακοίνωση ότι «δεκαετίες εργασίας για τη γεφύρωση του χάσματος σε περιοχές χαμηλού εισοδήματος που έχουν επίμονες ανισότητες στον τομέα της υγείας κινδυνεύουν να καταρρεύσουν λόγω των πρόσφατων περικοπών στη διεθνή βοήθεια. Αυτές οι χώρες βασίζονται στην παγκόσμια χρηματοδότηση για την υγεία για την πρωτοβάθμια περίθαλψη, τα φάρμακα και τα εμβόλια που σώζουν ζωές. Χωρίς αυτήν, το χάσμα είναι βέβαιο ότι θα διευρυνθεί».

Αναρτήθηκε από: ieidiseis.gr