Τίμησε τα θύματα του Βαροσίου

 Η Έδεσσα τοποθετεί την 12 η Σεπτεμβρίου 1944 στο χάρτη της ιστορίας


Με τίτλο Η Γερμανική Κατοχή στην Έδεσσα και η Πυρκαγιά στο Βαρόσι (1944): Ιστορία, Μνήμη και
Κληρονομιά ο Δήμος Έδεσσας και ο Φ.Σ.Ε. «Μέγας Αλέξανδρος» πραγματοποίησαν διήμερες
εκδηλώσεις, την Παρασκευή 12 και το Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2025.
Την Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2025 στην εκκλησία της Αγ. Παρασκευής τελέστηκε μνημόσυνο στα
θύματα από την πυρκαγιά στο Βαρόσι της Έδεσσας (12 Σεπτεμβρίου 1944). Ακολούθησαν τα
αποκαλυπτήρια της αναθηματικής πλάκας στην οικεία Τσάμη από τον Δήμαρχο Έδεσσας  Ιωάννη
Τσεπκεντζή. Στις 12 Σεπτεμβρίου 1944 οι Γερμανοί κατακτητές έκαψαν περίπου τη μισή συνοικία Βαρόσι
και σκότωσαν εννέα άτομα.
Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν το Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2025, στο χώρο του Παρθεναγωγείου με μια
σημαντική ημερίδα που έφερε στο φως σημαντικά ιστορικά στοιχεία και ντοκουμέντα. Την ημερίδα
προλόγισε ο Δήμαρχος Έδεσσας Ιωάννης Τσεπκεντζής. Ακολούθησαν ο Πρόεδρος του ΦΣΕ Ι.Κίτκας
και η Πρόεδρος του Συλλόγου «Βαρόσι» Μ.Φράγκου.

Οι εισηγητές της ημερίδας προσέγγισαν τα γεγονότα με επιστημονικότητα, σεβασμό και ευαισθησία. Οι
προφορικές μαρτυρίες των Σωκράτη Σιάνη, Αντώνη Βάλτση, Δημήτρη Τεντζέρη, Φρόσως Γιαμούκογλου
και Μαίρης Σημάδη, ανθρώπων που έζησαν τα μαρτυρικά γεγονότα και κουβάλησαν την ιστορία στη
ψυχή τους έως σήμερα, σκόρπισαν συγκίνηση στο κοινό που παρακολούθησε την ημερίδα.
Η ημερίδα δεν ήταν ένα απλό ιστορικό χρέος αλλά μια πράξη μνήμης και ευθύνης απέναντι στο μέλλον,
ανοίγοντας τον διάλογο για την τοποθέτηση στον μαρτυρικό χάρτη της συνοικίας Βαρόσι της Έδεσσας.
Θερμές ευχαριστίες στον Δήμο Έδεσσας, τον Δήμαρχο 
Ιωάννη Τσεπκεντζή, στους ομιλητές και
ομιλήτριες. Στον Πολιτιστικό Σύλλογο «Βαρόσι» Έδεσσας. Στα ΜΜΕ της πόλης και του Νομού Πέλλας για
την κάλυψη των εκδηλώσεων, στον ηχολήπτη Δημήτρη Μπέλμπα, στον Κυριάκο Κωφίδη από το
ληξιαρχείο του Δήμου Έδεσσας (για τη σημαντική συμβολή του με την παράθεση των ληξιαρχικών
πράξεων των θανόντων) και σε όλους και όλες που παρακολούθησαν με αμείωτο ενδιαφέρον την
ημερίδα.
Δέσμευση του ΦΣΕ «Μέγας Αλέξανδρος» αποτελεί η έκδοση βιβλίου για τα γεγονότα της πυρκαγιάς στο
Βαρόσι στις 12 Σεπτεμβρίου 1944.
Το πλήρες πρόγραμμα της ημερίδας :

1η Συνεδρία: Η Κατοχή και η Καταστροφή
 «Η Πέλλα στη μέγγενη της γερμανικής κατοχικής βίας, 1941- 1944. Εισήγηση: Στράτος
Δορδανάς, καθηγητής Ιστορίας ΑΠΘ.
 «Γερμανική κατοχή: η καθημερινότητα στην Έδεσσα». Ιστορική αναδρομή στις συνθήκες ζωής
της πόλης την περίοδο 1941–1944. Εισήγηση: Γρηγόρης (Ακης) Γκωτσίου.
2η Συνεδρία: Το Βαρόσι πριν και μετά την πυρκαγιά
 «Αναδρομή στο παρελθόν». Μια περιδιάβαση στη γειτονιά που χάθηκε» (βίντεο). Παραγωγή
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΒΑΡΟΣΙ» ΕΔΕΣΣΑΣ Μουσική επένδυση: Λάκης Σαμαράς.
 «Η πυρκαγιά στο Βαρόσι το 1944: Ιστορικά δεδομένα και ερμηνείες». Ανάλυση των
περιστατικών που οδήγησαν στην καταστροφή της ιστορικής συνοικίας. Εισήγηση: Χρήστος
Καθρέπτης.
 «Οι επιζώντες αφηγούνται: Η εμπειρία της πυρκαγιάς». Προβολή βίντεο με συνεντεύξεις και
προσωπικές μαρτυρίες. Επιμέλεια, σχολιασμός: Κατερίνα Αθανασίου.

3η Συνεδρία: Επιπτώσεις και ανθρώπινες απώλειες
 «Η Έδεσσα κατεστραμμένη (1944)». Αρχειακά τεκμήρια που αποτυπώνουν την
καταστροφή του αστικού ιστού. Εισήγηση: Γιάννης Χατζηπέγιου.
 Ο κατάλογος των Θυμάτων. Ανάγνωση ληξιαρχικών πράξεων θανάτου: Κυριάκος
Κωφίδης.

 «Ο ανθρώπινος φόρος της Κατοχής και της πυρκαγιάς: Θύματα και αντίποινα».
Καταγραφή θυμάτων και μαρτυρίες οικογενειών που επλήγησαν από την πυρκαγιά
και τις εκτελέσεις. Εισήγηση: Δημήτρης Βάλτσης.

4η Συνεδρία: Μνήμη και Κληρονομιά
 «Από την προσωπική ανάμνηση στη δημόσια ιστορία: Το Βαρόσι ως Ιστορική
Κληρονομιά». Πώς η χαμένη γειτονιά συνεχίζει να αφηγείται την ιστορία της πόλης και ο
ρόλος της μνήμης και των τεκμηρίων στη διατήρησή της. Εισήγηση: Αποστολία Μαλαδάκη.
 «Χθες, σήμερα & προοπτικές για το αύριο στην βάση της βιώσιμης διαχείρισης &
ανάπτυξης». Προτάσεις για τη διατήρηση της ιστορικής φυσιογνωμίας, την ένταξη της
μνήμης στον αστικό ιστό και την αξιοποίησή της για ιστορική και πολιτιστική εκπαίδευση.
Εισήγηση: Ευάγγελος Κυριακού.