Ο εισαγγελέας πήρε την... υπερταχεία

   

Σε μόλις μία εβδομάδα ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Λάρισας, Λάμπρος Τσόγκας, πρόλαβε να μελετήσει τη δικογραφία των 60.000 και να συντάξει πρόταση 996 σελίδων ● Γίνεται φανερό ότι δρομολογείται μια φαστ τρακ διαδικασία, ώστε να έχει εκδικαστεί η υπόθεση πριν από τις επόμενες εκλογές.

Στις 24 Ιουλίου του 2013, τρία χιλιόμετρα έξω από το Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, στη Γαλικία της Ισπανίας, ένα υπερσύγχρονο –υποτίθεται– τρένο υψηλής ταχύτητας εκτροχιάζεται σε μια απότομη στροφή. Δέκα χρόνια πριν από το έγκλημα των Τεμπών, εκτυλισσόταν μια παρόμοια σιδηροδρομική τραγωδία που άφηνε πίσω της 80 νεκρούς και 140 τραυματίες. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης μέχρι εκείνη να καταλήξει στις δικαστικές αίθουσες κράτησε δέκα ολόκληρα χρόνια.

Στην Ελλάδα, χθες, και μόλις μία εβδομάδα αφού είχε παραλάβει επισήμως τη δικογραφία των 60.000 σελίδων για το έγκλημα των Τεμπών, ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Λάρισας, Λάμπρος Τσόγκας, πρόλαβε να τη μελετήσει, αλλά και να συντάξει την πρότασή του, που εκτείνεται σε 996 σελίδες, και την απέστειλε στην πρόεδρο Εφετών Λάρισας.

Τα καθίσματα

Το πολυσέλιδο αυτό έγγραφο δεν είναι τίποτα παραπάνω από τη συρραφή όλων των κατηγορητηρίων ανά φορέα, σε συνδυασμό με τα κατηγορητήρια του σταθμάρχη και του επιθεωρητή. Σημειώνεται, μάλιστα, πως πρόκειται για έναν εισαγγελέα Εφετών ο οποίος έχει εμπλακεί στην υπόθεση επισήμως από τα τέλη Μαρτίου, όταν και αντικατέστησε την προκάτοχό του, Σοφία Αποστολάκη, και έγινε εποπτεύων εισαγγελέας της υπόθεσης χωρίς να επεξεργάζεται τη δικογραφία, πράγμα που από μόνο του καθιστά την πρότασή του σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα θαύμα νομικής αρτιότητας και ταχύτητας.

Κατά την πρότασή του ο εισαγγελικός λειτουργός φαίνεται να θεωρεί ως δεδομένα πράγματα που είναι ακόμα ζητούμενα, ενώ παραβλέπει κάποια άλλα στα οποία δεν αναφέρεται καν. Οπως, για παράδειγμα, την τελευταία μελέτη του γερμανικού εργαστηρίου που έκανε λόγο για τα καθίσματα στην επιβατική αμαξοστοιχία τα οποία δεν τηρούσαν καμία προϋπόθεση πυρασφάλειας.

Τα ερωτήματα για την πληρότητα της ανάκρισης, την αξιολόγηση κρίσιμων στοιχείων, την κλήτευση μαρτύρων και την απόδοση ευθυνών παραμένουν ανοιχτά. Στην πράξη, αντί να «χυθεί άπλετο φως», φαίνεται να διαιωνίζεται η αίσθηση ατιμωρησίας και η απροθυμία των αρμόδιων αρχών να διερευνήσουν την ουσία της υπόθεσης.

Οπως επισημαίνουν και συγγενείς των θυμάτων, που ζητούν να ανοίξει εκ νέου η δικογραφία, το εσπευσμένο κλείσιμο της ανάκρισης είχε ως αποτέλεσμα η δικογραφία να έχει σημαντικά κενά και ελλείψεις, καθώς δεν έχουν δοθεί απαντήσεις σε αιτήματά τους. Κάποιοι από αυτούς το πρωί της Δευτέρας βρέθηκαν στο δικαστικό μέγαρο Λάρισας προκειμένου να καταθέσουν σχετικό υπόμνημα και να δουν τον εισαγγελέα Λ. Τσόγκα, με τον τελευταίο να τους υποδέχεται με δυνάμεις της αστυνομίας και έπιπλα σε ρόλο οδοφραγμάτων μπροστά από το γραφείο του προκειμένου να μην μπορούν να πλησιάσουν.

Είναι κάτι περισσότερο από φανερό πως βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια φαστ τρακ διαδικασίας προκειμένου να κλείσει άμεσα η υπόθεση, ίσως ακόμα και προς συγκεκριμένη κατεύθυνση, και να έχει εκδικαστεί πριν από τις επόμενες εκλογές.

Τα αναπάντητα

Η σπουδή με την οποία έκλεισε η ανάκριση τον Αύγουστο του 2025 προκαλεί έντονα ερωτήματα. Την ίδια ημέρα που το Γενικό Χημείο του Κράτους απέστειλε 28 εκθέσεις ανάλυσης δειγμάτων στον εφέτη ανακριτή Λάρισας, εκείνος επέλεξε να περατώσει τη διαδικασία χωρίς να αναμείνει την ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων στο συνολικό πόρισμα της ΔΑΕΕ. Αντί για πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση, έγινε αποδεκτή μια έκθεση αυτοψίας με φωτογραφίες και περιγραφές συντριμμιών, γεγονός που αφήνει ακάλυπτο το πεδίο των αιτίων.

Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που προέκυψαν για τα βαγόνια και την πυρασφάλειά τους. Ερευνες κατέδειξαν ότι επιβάτες επέζησαν της σύγκρουσης, αλλά πέθαναν εγκλωβισμένοι στις φλόγες του βαγονιού Β2. Οι καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων και οι ιατροδικαστικές εκθέσεις το επιβεβαιώνουν. Παράλληλα, δοκιμές σε δείγματα καθισμάτων αποκάλυψαν ότι τα υλικά τους ήταν πολύ κατώτερα των ελάχιστων ευρωπαϊκών προδιαγραφών πυραντοχής, χωρίς το απαραίτητο «fire barrier».

Η σύμβαση «επισκευής» των καθισμάτων από το 2022 φαίνεται ότι οδήγησε σε εγκατάσταση επικίνδυνων υλικών, τα οποία συνέβαλαν στη φονική πυρκαγιά. Παρά τη σοβαρότητα των ευρημάτων, η ανάκριση περατώθηκε χωρίς να αναμείνει τα αποτελέσματα του πιστοποιημένου εργαστηρίου που είχε αναλάβει την τελική αξιολόγηση.

Εκκρεμότητες καταγράφονται και ως προς τη συλλογή μαρτυριών. Μέχρι σήμερα έχουν καταθέσει μόλις 26 επιβάτες, στην πλειονότητά τους με δική τους πρωτοβουλία. Ωστόσο, 46 σοβαρά τραυματίες δεν έχουν κληθεί να δώσουν κατάθεση, παρότι η δική τους μαρτυρία θεωρείται καίρια για την αποτύπωση των συνθηκών της σύγκρουσης και της φωτιάς. Η μη κλήτευσή τους συνιστά υποβάθμιση αποδεικτικού υλικού και τροφοδοτεί εύλογες υποψίες συγκάλυψης.

Σοβαρά ερωτήματα εγείρονται και για την ταυτοποίηση οστών που εντοπίστηκαν δέκα μήνες μετά το δυστύχημα. Η δειγματοληψία δεν έγινε σε όλα τα ευρήματα, αλλά επιλεκτικά σε όσα θεωρήθηκαν «λιγότερο καμένα». Αυτή η μεθοδολογία θεωρείται επιστημονικά εσφαλμένη και αφήνει περιθώρια για παραλείψεις στον εντοπισμό θυμάτων.

Ποινικές ευθύνες

Το μεγαλύτερο όμως κενό αφορά τις ποινικές ευθύνες φορέων και προσώπων. Από τη δικογραφία προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις για την εμπλοκή της Hellenic Train, η οποία είχε νομική υποχρέωση να διασφαλίζει την ασφάλεια των επιβατών. Η χρήση ακατάλληλων υλικών στα βαγόνια και οι παραλείψεις στην τήρηση των ευρωπαϊκών προδιαγραφών συνιστούν βαρύτατες παραβάσεις. Παρά ταύτα, δεν έχει ασκηθεί καμία ποινική δίωξη σε βάρος εκπροσώπων της εταιρείας.

Αντίστοιχα, αναπάντητο μένει το ζήτημα των ευθυνών στελεχών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Ενώ υπάρχουν καταθέσεις και ενδείξεις για τη συμμετοχή διευθυντικών στελεχών της Διεύθυνσης Δ14, η οποία εποπτεύει τις υποδομές, δεν έχει κινηθεί καμία ποινική διαδικασία εις βάρος τους. Υπενθυμίζεται ότι η δικογραφία καταδεικνύει πως το δυστύχημα θα μπορούσε να είχε αποτραπεί εάν το σιδηροδρομικό δίκτυο λειτουργούσε με ολοκληρωμένα συστήματα ασφαλείας.

36 κατηγορούμενοι για 5 βαριά αδικήματα

Οι 36 κατηγορούμενοι κατά περίπτωση αντιμετωπίζουν 5 βαριά αδικήματα για τους 57 θανάτους, την πρόκληση βαριών σωματικών βλαβών σε 32 επιβαίνοντες και την πρόκληση κινδύνου για άλλους 264 επιβαίνοντες.

Τα 5 αδικήματα για 36 κατηγορούμενους:

1) της επικίνδυνης παρέμβασης στη συγκοινωνία μέσων σταθερής τροχιάς με ενδεχόμενο δόλο με επικίνδυνες για την ασφάλεια της συγκοινωνίας πράξεις, η πράξη δε αυτή είχε αποτέλεσμα: α) τον θάνατο μεγάλου αριθμού ανθρώπων, β) τη βαριά σωματική βλάβη μεγάλου αριθμού ανθρώπων και τη σημαντική βλάβη σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, γ) τη δυνατότητα κινδύνου περισσότερων προσώπων και δ) τη δυνατότητα κοινού κινδύνου για ξένα πράγματα τελεσθείσας και κατ’ εξακολούθηση και τελεσθείσας και από κοινού,

2) της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή,

3) της βαριάς σωματικής βλάβης από αμέλεια από υπόχρεο κατά συρροή,

4) της απλής σωματικής βλάβης από αμέλεια από υπόχρεο κατά συρροή,

5) της παράβασης καθήκοντος τελεσθείσας και από κοινού.

Οι 33 βασικοί κατηγορούμενοι (σταθμάρχης, εργαζόμενοι και στελέχη του ΟΣΕ, γενικοί διευθυντές του υπουργείου Μεταφορών, η πρόεδρος της ΡΑΣ κ.ά.) βρίσκονται αντιμέτωποι με 4 από τα 5 αδικήματα που περιλαμβάνει η δικογραφία.

Για 3 από τα 5 αδικήματα παραπέμπονται δύο στελέχη της Hellenic Train Α.Ε., ενώ μία υπάλληλος που συμμετείχε στην επιτροπή πρόσληψης του σταθμάρχη θα βρεθεί αντιμέτωπη με το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος τελεσθείσας και από κοινού.

 Οι συγγενείς των θυμάτων σχολιάζουν στην «Εφ.Συν.» τη fast track διαδικασία

Νίκος Χατζηβασιλείου, πατέρας Ελισσάβετ Χατζηβασιλείου

Σχετικά με το κλείσιμο της δικογραφίας από τον ανακριτή που έγινε εντελώς αιφνιδιαστικά και απρόοπτα και με το κλείσιμο της υπόθεσης και από τον εισαγγελέα μέσα σε έξι μέρες, που διάβασε και εξέτασε μια δικογραφία 60.000 σελίδων και την έστειλε το πρωί της Δευτέρας, έχουμε μια προμελετημένη συμπεριφορά και μεθόδευση από μέρος των κρατικών λειτουργών. Εμείς ελπίζαμε ότι η Δικαιοσύνη θα λειτουργήσει όπως πρέπει και θα σταθεί στο ύψος της, αλλά και η κίνηση του ανακριτή να κλείσει έτσι γρήγορα τη δικογραφία και του εισαγγελέα να τη στείλει στον πρόεδρο Εφετών μας εξέπληξε και μας δημιούργησε τις χειρότερες εντυπώσεις ως προς το πώς αντιμετωπίζουν το θέμα αυτό.

Θα προχωρήσουμε σε καινούργιες κινήσεις για να ανοίξει και πάλι η δικογραφία και ευελπιστούμε ότι και οι δικαστικοί λειτουργοί θα σταθούν στο ύψος τους. Τη Δευτέρα επισκεφθήκαμε τον εισαγγελέα κ. Τσόγκα οι οικογένειες των θυμάτων μαζί με τους δικηγόρους μας για να καταθέσουμε ένα υπόμνημα για να γίνει επιστροφή της δικογραφίας, και εκείνος όχι μόνο δεν δέχτηκε τους δικηγόρους για να καταθέσουν το υπόμνημα, αλλά δεν δέχτηκε ούτε δύο χαροκαμένες μαυροφορεμένες μάνες που πήγαν ως αντιπροσωπεία να του μιλήσουν. Κάναμε 300 χιλιόμετρα και ζήσαμε κάτι πρωτόγνωρο.

Ηλίας Παπαγγελής, πατέρας Αναστασίας Παπαγγελή

Η αντίδρασή μας έγκειται στο ότι έκλεισε την ανάκριση ο ανακριτής και συμπεριέλαβε τελευταία στιγμή το πόρισμα του Γενικού Χημείου του Κράτους και το πόρισμα του γερμανικού εργαστηρίου. Υπάρχει μια προσπάθεια με οποιονδήποτε τρόπο να υποβαθμίσουν το ύψος των κατηγοριών σε πλημμελήματα, ενώ είναι κακουργήματα, και η αντίδραση των συγγενών έξω από το δικαστικό μέγαρο Λαρίσης είχε αυτόν τον στόχο. Ακόμα και που συμπεριελήφθησαν αυτές οι δυο μελέτες, έπρεπε ο ανακριτής να τις αξιολογήσει. Τώρα που έκλεισε η ανάκριση, ποιος θα τα κάνει αυτά; Θα φτάσει η υπόθεση στο ακροατήριο και απλώς οι δικαστές θα διαβάζουν, δεν θα υπάρχει συνέχεια σε αυτά τα έγγραφα.

Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που κάνει απεργία πείνας ο φίλος μας ο Πάνος Ρούτσι από το πρωί της Δευτέρας, ότι η Δικαιοσύνη έχει το δικό της σκεπτικό και δεν το αλλάζει. Πολλά πράγματα χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση, όπως το γιατί σβήστηκαν τα βίντεο ένα 24ωρο μετά, ενώ γνωρίζουμε ποιοι τα έσβησαν. Δεν τους ρώτησε ποτέ. Βλέπουμε μια Δικαιοσύνη που δεν θέλει να ακούσει και θέλει να κλείσει την υπόθεση όπως όπως για να πάει στο ακροατήριο.

Αντώνης Ψαρόπουλος, πατέρας Μάρθης Ψαροπούλου

Χθες 15/9/25 περί τις 35 οικογένειες κατέθεσαν στο Εφετείο Λάρισας τις τεκμηριωμένες αντιρρήσεις τους για το ημιτελές έργο της ανάκρισης. Μετά από 2,5 έτη «ενδελεχούς» ανάκρισης, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο η συντριπτική πλειοψηφία των συγγενών και των συνηγόρων τους διαπίστωσε την «αποτελεσματικότητα» των εισαγγελικών και δικαστικών αρχών. Το αδιαπραγμάτευτο αίτημα όλων των συγγενών να χυθεί άπλετο φως στα αίτια και τους υπαιτίους της εθνικής τραγωδίας, όποια θέση και εάν αυτοί κατέχουν, είναι αμφίβολο εάν εισακούστηκε από τους ταγούς της Δικαιοσύνης. Αντ’ αυτού, η «αλήθεια» αποκαλύφθηκε με αυτόκλητους μάρτυρες. Η αυτεπάγγελτη έρευνα «έμεινε στο ράφι». Οι εξαπίνης ενέργειες δικαστικών λειτουργών που «σέβονται» τον θεσμικό ρόλο των συνηγόρων εν τέλει υποτιμούν τη νοημοσύνη μας και προσβάλλουν τη μνήμη των ανθρώπων που χάσαμε.

Μαρία Καρυστιανού, μητέρα Μάρθης Ψαροπούλου

Είναι μια ξεκάθαρη κοροϊδία απέναντι στον αγώνα που δίνουμε και φυσικά τελείως άδικο και υβριστικό για τη μνήμη των παιδιών μας. Αυτό το πόρισμα των χιλίων σελίδων, που βγήκε μετά από μόλις επτά ημέρες μελέτης μιας δικογραφίας που που είναι από τις ογκωδέστερες που υπάρχουν στην Ελλάδα, καθώς μετράει 60.000 σελίδες, και η οποία ξεκάθαρα έχει αφήσει πάρα πολλά βασικά ερωτήματα αναπάντητα, γιατί όταν έχεις ανθρώπους που έχουν καεί ζωντανοί και δεν μπορείς να απαντήσεις γιατί κάηκαν, είναι ίσως από τα πιο βασικά ερωτήματα. Η εισαγγελική αυτή πρόταση είναι προσβλητική, σε συνδυασμό μάλιστα και με το πόρισμα του Γενικού Χημείου του Κράτους που ήρθε την ίδια μέρα που ο ανακριτής έκλεισε τη δικογραφία.

Τελικά η τοποθέτηση του κ. Τσόγκα από την κ. Αδειλίνη δεν ήταν καθόλου τυχαία. Οπως ο κ. Μπακαΐμης τοποθετήθηκε εσκεμμένα για να ολοκληρώσει ένα έργο, «το μπάζωμα της ανάκρισης», και ο συγκεκριμένος εισαγγελέας ήρθε να συμβάλει σε αυτό το έργο. Με όλα όσα έχουμε δει, με τη στάση του Αρείου Πάγου, με τη στάση του υπουργού Δικαιοσύνης, πραγματικά θεωρούμε ότι οδηγούμαστε σε μια παρόμοια δίκη-παρωδία που θα καταλήξει σε κάποια πλημμελήματα για ολίγους και σίγουρα οι υψηλά ιστάμενοι που είχαν την απόλυτη ευθύνη θα μείνουν στο απυρόβλητο.

Υπόμνημα για τα κενά στη δικογραφία

Εβδομήντα τέσσερις συγγενείς θυμάτων της σιδηροδρομικής τραγωδίας υπέβαλαν υπόμνημα προς τον Εισαγγελέα Εφετών.

Επισημαίνουν:

● Ελλιπή διερεύνηση χημικών δειγμάτων από τα συντρίμμια στο Κουλούρι.

● Σπουδή περάτωσης ανάκρισης.

Αιτήματα σε εκκρεμότητα για:

● Πυράντοχο καθισμάτων βαγονιών.

● Βίντεο καταγραφής από Εμπορικό Σταθμό Θεσσαλονίκης.

● Ερευνα στους μετασχηματιστές των μηχανών.

● Κλήτευση και εξέταση προσώπων που επέζησαν.

● Μη ταυτοποιημένα οστά.

● Παράδοση πιστών αντιγράφων ψηφιακών αρχείων.

● Διευκρινίσεις για την πυρόσφαιρα - Παράλειψη κλήσης καθηγητή Κωνσταντόπουλου που έκανε την τεχνική έκθεση για τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ.

● Μη άσκηση ποινικών διώξεων σε στελέχη της Hellenic Train, διευθυντές του υπουργείου και της ΡΑΣ, προϊσταμένους κυκλοφορίας του ΟΣΕ, αναδόχων της σύμβασης 717.

● Μη άσκηση ποινικής δίωξης στον τέως διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΣΕ, Π. Τερεζάκη, και τους γενικούς γραμματείς του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Ανακριτικές ενέργειες που δεν περαιώθηκαν:

● Απομαγνητοφώνηση 252 νέων αρχείων ήχου του ΟΣΕ.

● Εκτέλεση κατάσχεσης 17 σκληρών δίσκων εμπορικής αμαξοστοιχίας και όλων των αρχείων ήχου-εικόνας.

● Μη διενέργεια έρευνας για ύποπτα ευρήματα στα συντρίμμια από την περιοχή Πηγάδια.

● Έλλειψη χαρτογράφησης της θέσης εύρεσης των σορών.

 Πηγή: efsyn.gr