Γράφει η Ντίνα Δασκαλοπούλου
Στην τράπεζα που μοιάζει περισσότερο πια με μοντέρνο καφέ η πελάτισσα δεν μπορεί να κάνει καμία συναλλαγή από όσες ζητά – και όχι, δεν έχει e- banking. Και όχι, δεν είναι γιαγιάκα. Και όχι, δεν είναι «απολύτως παράλογο στην ηλικία της να μην είναι ψηφιακά εγγράματη», όπως την επιτιμά η υπάλληλος.
Η είδηση προβλημάτισε πάρα πολλούς: Aναλήψεις κάτω των 900 ευρώ, καταθέσεις και πληρωμές λογαριασμών μικρότερων των 2.000 ευρώ, αλλά και μεταφορές χρημάτων εντός του ίδιου τραπεζικού δικτύου δεν μπορούν να γίνουν στα γκισέ των τραπεζών αλλά μόνο μέσω των ηλεκτρονικών καναλιών.
- 47,6% του πληθυσμού της Ελλάδας (ηλικίας 16-74) δεν διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες.
- 37,2% δεν πραγματοποίησε τραπεζικές συναλλαγές μέσω ιστοσελίδας ή εφαρμογής
ΠΗΓΕΣ: Ευρωβαρόμετρο, ΕΛΣΤΑΤ
Η ψηφιοποίηση των τραπεζών, που έχει αρχίσει εδώ και καιρό περιορίζοντας την ενσώματη παρουσία σε φυσικό χώρο, προχωρά – όπως και σε κάθε σχεδόν πλευρά της ζωής μας. Τώρα η «ψηφιακή ψαλίδα» ανοίγει περισσότερο, αφού πια μειώνονται και τα ωράρια λειτουργίας των ταμείων σε 2 ή 3 ώρες ημερησίως. Ωστόσο, οι ψηφιακά αδύναμοι ή οι εντελώς αναλφάβητοι δυσκολεύονται πια σε πολλά περισσότερα από το να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους.
- 11,1% του πληθυσμού ηλικίας 16 - 74 ετών δεν χρησιμοποίησε το διαδίκτυο το 2024
- 13,1% των νοικοκυριών δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από την κατοικία τους
- 33,7% δεν έκανε χρήση υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
ΠΗΓΗ: ΕΛΣΤΑΤ
«Άνθρωπο, θέλω ΑΝΘΡΩΠΟ». Ουρλιάζει μόνος του στο ακουστικό καθώς προσπαθεί να επικοινωνήσει με το μποτ της εταιρείας διανομής από την οποία περιμένει την παραγγελία του. Δεν έχει έξυπνο κινητό και δεν μπορεί έτσι να παρακολουθήσει σε πραγματικό χρόνο που βρίσκεται το δέμα του. Αλλά θέλει να μάθει – αδύνατο. «Αν δεν έχεις έξυπνο κινητό δεν μπορείς να κάνεις μια σειρά από πράγματα, αλλά με δυσκολεύει πάρα πολύ η χρήση του. Δεν ξέρω αν θεωρούμαι ηλικιωμένος στα 63 μου, αλλά σίγουρα ανήκω σε μια άλλη αναλογική εποχή’, μας λέει ο Παναγιώτης. «Τα παιδιά μου με κοροϊδεύουν, όμως θεωρώ ότι έχω μάθει να κάνω πάρα πολλά ήδη. Τόσο δύσκολο είναι πια για τις εταιρείες να έχουν και κάποιους υπαλλήλους που να μπορείς να μιλήσεις μαζί τους; Συμβαίνει πια παντού – μέχρι και ραδιοταξί που κάλεσα χτες είχε ρομποτ να μου μιλάει.
Ήθελα να αλλάξω την διεύθυνση του σπιτιού μας αφού μετακομίσαμε και ήταν αδύνατο».
- 23% των Ευρωπαίων δηλώνουν ότι η ψηφιοποίηση των καθημερινών δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών κάνει τη ζωή τους πιο δύσκολη.
- 88% ζητούν οι δημόσιες αρχές να διασφαλίζουν ανθρώπινη υποστήριξη στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
ΠΗΓΗ: ειδικό Ευρωβαρόμετρο «Ψηφιακή Δεκαετία 2024»
Το Ευρωκοινοβούλιο με ψήφισμά του έχει εκφράσει την βαθύτατη ανησυχία του για όσους κινδυνεύουν να μείνουν πίσω σε αυτόν τον ταχύτατα μεταβαλλόμενο ψηφιακό κόσμο. «Πολλές υπηρεσίες της καθημερινότητας οφείλουν να προσφέρουν μια μη ψηφιακή λύση προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες όσων πολιτών δεν διαθέτουν τις δεξιότητες ή τις γνώσεις για να χρησιμοποιήσουν επιγραμμικές υπηρεσίες, όσων επιθυμούν να χρησιμοποιούν μη διαδικτυακές υπηρεσίες ή όσων δεν έχουν πρόσβαση σε ψηφιακές συσκευές και εφαρμογές», σημειώνει μεταξύ άλλων τονίζοντας πως «πρέπει να διατηρηθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ διαδικτυακού και μη διαδικτυακού κόσμου». Ωστόσο, στην πραγματική ζωή το χάσμα μοιάζει να βαθαίνει.
«Δεν δίνετε καμιά σημασία εσείς οι νέοι στους παππούδες»
«Ο κόσμος αλλάζει ιλιγγιωδώς, νοιώθω με τους γιους μου να με χωρίζει χάος» μα λέει η Νάνσυ, μητέρα δυο αγοριών στην εφηβεία. «Είμαι μόλις 47 χρόνων και νοιώθω ότι μένω πίσω σε όλα, όχι μονάχα στις δεξιότητες, αφού πια τους ζητάω να κάνουν αυτοί τα περισσότερα πράγματα που χρειάζονται υπολογιστή, αλλά και στον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τα πράγματα. Υπάρχει χάσμα μεταξύ μας και δεν είναι μόνο ψηφιακό, γίνεται και πολιτισμικό όσο περνάει ο καιρός. Δεν διαβάζουν ας πούμε εφημερίδα, ενημερώνονται μόνο από τα social, ή βγαίνουν ραντεβού... on line. Δεν τους καταλαβαίνω, αλλά κι εκείνοι με βλέπουν σαν απομεινάρι μιας άλλης εποχής».
Οι μειωμένες ή οι ανύπαρκτες ψηφιακές δεξιότητες μπορούν να κάνουν πραγματικά τη ζωή σε ανθρώπους που ζουν σε μικρά χωριά εκεί όπου δεν υπάρχουν καν ΑΤΜ ή οι δημόσιες υπηρεσίες απέχουν χιλιόμετρα. «Δεν έχω κομπιούτερ κοριτσάκι μου και δεν θέλω να έχω και δεν μπορώ κιόλας», μας λέει ο κ.Γιάννης, που ζει μόνιμα σε ένα χωριουδάκι σκαρφαλωμένο σε ένα βουνό της Φωκίδας. Ωστόσο, έχει και τα ζωντανά του και τον μπαξέ του και τους φίλους του – είναι δηλαδή ένας άνθρωπος ολοζώντανος, αλλά ψηφιακά ανύπαρκτος. «Δεν δίνετε καμιά σημασία εσείς οι νέοι στους παππούδες, μοιάζει σαν να μην σας ενδιαφέρει πως θα επιβιώσουμε. Μπορώ εγώ στα 85 μου να μάθω καινούργια πράγματα; Δεν μπορώ – και νομίζω πως έχετε υποχρέωση να φροντίσετε τους γεροντότερους, να βρείτε λύσεις». Για την ώρα η μοναδική λύση που έχει βρει ο κ.Γιάννης είναι ένας νεότερος γείτονάς του, που χειρίζεται στην κάρτα του όταν κατεβαίνει στην πρωτεύουσα του νομού.
H διαρκής ψηφιοποίηση των κοινωνιών είναι μια μέγα – τάση του 21ου αιώνα. Η άλλη είναι η γήρανση του ευρωπαικού πληθυσμού. Τι γίνεται όταν οι ηλικιωμένοι καλούνται να επιβιώσουν σε έναν κόσμο που μετασχηματίζεται ταχύτατα; Με αυτά τα δύο ερωτήματα κατά νου, η επίτιμη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ηλικιωμένων (ESU) και πρώην ευρωβουλευτίνα (1989-1994) προβληματίζεται στο βιβλίο της η Αν χέρμανς. Το έργο «Η ψηφιακή εποχή; Και η δική μου εποχή!» που δημοσιεύτηκε το 2022 συζητά τον ηλικιακό ρατσισμό αλλά και το πως μπορεί να αρθούν οι ψηφιακές ανισότητες λόγω ηλικίας. «Πρέπει να εξαλειφθούν οι φανερές και κρυφές προκαταλήψεις και ο ηλικιακός ρατσισμός στον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, τη χρήση και την αξιολόγηση των τεχνολογιών AI», υποστηρίζει η Χέρμανς. «Στην καθημερινή ζωή (τραπεζικές συναλλαγές, ταξίδια, αγορές κ.λπ.), οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν να αποκλεισθούν. Για να μπορέσουν να «αντιμετωπίσουν» αυτόν τον ρυθμό, πρέπει να είναι ανοικτοί σε νέες πληροφορίες και γνώσεις και αυτή η διαδικασία δεν είναι για όλους εύκολη και αυτονόητη».
Στην Ελλάδα, για την ώρα, γίνονται κάποια σποραδικά προγράμματα μέσω Δήμων ή Μ.Κ.Ο.. Αλλά δεν επαρκούν. «Είναι σαφές πως χρειάζεται να εκπαιδευθούμε», μας λέει η κα Σοφία. Στα 70 της απέκτησε το πρώτο της τάμπλετ λόγω πανδημίας, σήμερα έχει γίνει αχώριστος σύντροφός της. «Ήθελα να μιλάω με τα παιδιά μου και σταδιακά έμαθα να κάνω και μερικά ακόμα πράγματα, αλλά δεν μπορώ να ας πούμε να στείλω ένα email και ούτε που το συζητώ να αποκτήσω ebanking. Είμαι σίγουρη πως θα τα κάνω θάλασσα, εδώ δυσκολεύομαι στο ΑΤΜ. Χρειάζομαι σχεδόν συνεχώς τη βοήθεια κάποιου νεότερου κι αυτό καταντάει ντροπιαστικό για μένα και κουραστικό για εκείνον».
Το AGE Platform Europe είναι το μεγαλύτερο δίκτυο μη κερδοσκοπικών οργανώσεων της Ευρώπης από και για ηλικιωμένους. Με μια ματιά σταθερά προσανατολισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα, εγείρει ζητήματα ενεργού και υγιούς γήρανσης, ηλικιακού ρατσισμού και ισότιμης συμμετοχής και, φυσικά, δημοκρατικής και συμπεριληπτικής ψηφιακής μετάβασης. Η οργάνωση ζητά από την ΕΕ να παρέχει συμπληρωματικά εργαλεία για να διασφαλίσει ότι βασικές υπηρεσίες όπως οι τραπεζικές συναλλαγές, η υγειονομική περίθαλψη και η δημόσια διοίκηση θα παραμείνουν προσβάσιμες σε άτομα όλων των ηλικιών, τα οποία δεν μπορούν να λειτουργήσουν on line. Σε έρευνά τους που υπέβαλλαν προς την Ευρωπαική Επιτροπή, οι οργανώσεις μέλη της πλατφόρμας σημειώνουν πως το δικαίωμα στην αυτονομία διακυβεύεται λόγω της ψηφιοποίησης αφού οι ηλικιωμένοι καθίστανται εξαιρετικά εξαρτημένοι από τρίτους και, ενίοτε, κινδυνεύουν λόγω οικονομικής κακοποίησης.
«Όταν οι βασικές υπηρεσίες ψηφιοποιούνται 100% χωρίς εναλλακτική λύση εκτός διαδικτύου, οι ηλικιωμένοι και άλλοι κινδυνεύουν να μείνουν πίσω. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη και οι τράπεζες», αναφέρει σε πρόσφατη συνέντευξή της η Τζούλια Βαντού, υπεύθυνη χάραξης πολιτικής για περιβάλλοντα φιλικά προς τους ηλικιωμένους της AGE Platform Europe. «Η προσφορά μιας εναλλακτικής λύσης εκτός διαδικτύου δεν επιβραδύνει την καινοτομία, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρέπει να είναι ασφαλής, χωρίς αποκλεισμούς, βιώσιμος και μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση που υποστηρίζει τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι το κλειδί!»
Πηγή: dnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αγαπητοί αναγνώστες,
Εκτιμούμε ιδιαίτερα τις απόψεις και τις σκέψεις σας. Σας ενθαρρύνουμε να συμμετέχετε ενεργά στις συζητήσεις, με σχόλια που προάγουν την καλοπροαίρετη ανταλλαγή απόψεων.
Για τη διασφάλιση ενός πολιτισμένου και φιλικού περιβάλλοντος, παρακαλούμε να αποφύγετε σχόλια που περιέχουν:
Υβριστικό ή ρατσιστικό περιεχόμενο.
Προσωπικές επιθέσεις ή μειωτικούς χαρακτηρισμούς.
Περιεχόμενο που παραβιάζει τη δεοντολογία ή τους κανόνες ευγένειας.
Η συντακτική ομάδα διατηρεί το δικαίωμα να διαγράφει σχόλια που δεν συμμορφώνονται με τους παραπάνω κανόνες, χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση.
Ευχαριστούμε για την κατανόηση και τη συνεργασία σας!
Aridaia-gegonota.blogspot.com