Ισχυρές ενδείξεις αλλά όχι αποδείξεις για το τι προκαλεί εν τέλει την παραμόρφωση στα πυρηνόκαρπα έχει στα χέρια της η ερευνητική ομάδα του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου.
Η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας και εξειδικευμένη ακαρεολόγος Ελευθερία Καπαξίδου, παρουσίασε τα αποτελέσματα των πολύμηνων ερευνών, που κατέληξαν μεν πως η παραμόρφωση προκαλείται από την ύπαρξη ενός νέου είδους ακάρεου του γένους Eriophyes, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι η παραμόρφωση προκαλείται 100% από τον συγκεκριμένο μικροοοργανισμό.
Όπως και να ‘χει το ενδεχόμενο η παραμόρφωση σε ροδάκινα, νεκταρίνια, δαμάσκηνα και πρόσφατα σε βερίκοκα να προκαλείται από ίωση, όπως το λεγόμενο μωσαϊκό της ροδακινιάς απομακρύνεται, κάτι που έδειξε και η έρευνα της επιστημονικής ομάδας του διευθυντή του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Ζωολογίας και Παρασιτολογίας του ΑΠΘ Δημήτρη Κωβαίου, η οποία έγινε κατά παραγγελία της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδος.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα άλλωστε το αντιμετώπισαν οι καλλιεργητές του συμπύρηνου ή βιομηχανικού ροδάκινου, οι οποίοι για ένα διάστημα έφτασαν στα όριά τους, μην γνωρίζοντας εάν αξίζει τελικά τον κόπο να συνεχίσουν την καλλιέργεια των συγκεκριμένων ποικιλιών.
Προς το παρόν έχει διαμορφωθεί ένας τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος με ψεκασμούς, ωστόσο επειδή η έρευνα συνεχίζεται, δεν αποκλείεται αυτό να αλλάξει.
Ο αποκλεισμός του ιού και το ακάρι
Όπως επισημαίνει η Ελευθερία Καπαξίδου, στα δείγματα (κλαδιά, φύλλα, καρποί) που έλαβε το Μπενάκειο πέρυσι, ανιχνεύθηκαν σε δέντρα με συμπτώματα από δύο έως έξι είδη ιών με κυριότερα το μωσαϊκό της ροδακινιάς και την σάρκα ή ευλογιά της δαμασκηνιάς, που είναι και οι πιο επιζήμιοι για τα φυτά, χωρίς ωστόσο να προκαλούν τη συμπτωματολογία της παραμόρφωσης.
Άλλωστε οι παραπάνω οι βρέθηκαν και σε δείγματα που δεν είχαν συμπτώματα. Πιο ενδιαφέρον σύμφωνα με την ερευνήτρια του Μπενάκειου, ήταν το γεγονός ότι σε μοριακές αναλύσεις μεταξύ παραμορφωμένων και μη παραμορφωμένων καρπών, δεν υπήρξαν σημαντικά στατιστικές διαφορές στις ποικιλίες Evert και Κατερίνα.
Συμπέρασμα της εξέτασης δειγμάτων ήταν ότι σε συμπτωματικούς αγρούς υπήρχε η απουσία των παραπάνω κύριων ιών.
Το εργαστήριο ιολογίας του Ινστιτούτου ουσιαστικά απεφάνθη ότι κάποιος ιός δεν είναι η κύρια αιτία της παραμόρφωσης, ωστόσο δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο το μωσαϊκό της ροδακινιάς να εμπλέκεται σε ένα κοκτέιλ παρασιτικής καταπόνησης των φυτών.
Έτσι από τις αρχές της περσινής χρονιάς άρχισε η αναζήτηση του νέου ενόχου της παραμόρφωσης. Σε μοριακά τεστ που έγιναν ανιχνεύθηκαν ακάρεα στην πλειονότητά τους αδιάφορα και ακίνδυνα.
Όλα, εκτός από αυτό του γένους Eryophyidae, που ήταν κάτι καινούργιο για τους ερευνητές όσον αφορά τα ελληνικά δεδομένα.
Έτσι άρχισε λεπτομερής διερεύνηση των καρπών, όπου στερεοσκοπικά βρέθηκε το εν λόγω άγνωστο άκαρι, όχι όμως σύμφωνα με την κ. Καπαξίδου σε τέτοιο βαθμό για να βγουν ασφαλή αποτελέσματα.
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι υπήρχαν καρποί παραμορφωμένοι μεν, χωρίς όμως ακάρεα.
Η αιτία (;) της παραμόρφωσης
Το γένος των συγκεκριμένων ακάρεων, όπως επισήμανε η Ελευθερία Καπαξίδου, έχει πλούσιο ιστορικό σε παραμορφώσεις καλλιεργειών, ενώ κάθε είδος είναι ολιγοφάγο, δηλαδή εάν προσβάλει την ελιά, δεν θα πάει σε πυρηνόκαρπα και το αντίθετο.
Αυτό που έπρεπε να γίνει σύμφωνα με την ερευνήτρια, «ήταν να ανιχνευθεί η βιοοικολογία του ακάρεου, ώστε να προταθούν και τρόποι αντιμετώπισης στους καλλιεργητές».
Όπως τόνισε, το εν λόγω παρασιτικό είδος, έπαιζε ένα ιδιότυπο… κρυφτούλι κάνοντας δύσκολο τον εντοπισμό του στα δείγματα, τα οποία έλαβαν από επτά αγρούς που συμμετείχαν στο πρόγραμμα του Ινστιτούτου για εξεύρεση λύσης στο πρόβλημα.
Κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου 2024 – Φεβρουαρίου 2025 βρέθηκε ότι το άκαρι ήταν προστατευμένο μέσα στους οφθαλμούς των δέντρων σε αναπτυσσόμενους πληθυσμούς, δηλαδή δεν αδρανοποιούταν αλλά αναπαραγόταν κανονικά.
Στην άνθηση της ροδακινιάς βρέθηκε ότι το άκαρι ήταν στα λέπια των οφθαλμών, αλλά όχι μέσα στο άνθος.
Στην πτώση πετάλων και στην εμφάνιση καρπών το είδος μετακινήθηκε στους μικρούς καρπούς.
Η δυσκολία, είχε να κάνει με το ότι το άκαρι ήταν καλά προστατευμένο είτε στους οφθαλμούς, είτε στα τριχίδια των καρπών.
Η ερευνήτρια επισήμανε ότι από τα δείγματα που πήραν από τους αγρούς, έπαιζε σημαντικό ρόλο πότε θα γίνονταν οι ψεκασμοί, αφού όσο τα ακάρεα βρίσκονται στον καρπό το καλοκαίρι είναι ευάλωτα στην φυτοπροστασία, ενώ το φθινόπωρο όσο βρίσκονται στους οφθαλμούς είναι προστατευμένα και όπως έδειξαν οι πειραματικοί ψεκασμοί δεν προσέφεραν τίποτα, σε αντίθεση με τους καλοκαιρινούς, όπου η μείωση των πληθυσμών ήταν εντυπωσιακή.
Άλλωστε η αιτία που προκρίνεται για την παραμόρφωση, είναι οι τοξίνες του ακάρεου που εκλύονται κατά την παραμονή του στο οφθαλμό οδηγώντας στην παραμόρφωση λίγο καιρό μετά.
«Είναι το συγκεκριμένο είδος υπεύθυνο για την παραμόρφωση των ροδάκινων; Οι ενδείξεις που έχουμε είναι η γρήγορη και εκτενή επέκταση του φαινομένου της παραμόρφωσης, ενώ οι ιώσεις δεν εξελίσσονται τόσο γρήγορα σε τόσο μεγάλες αποστάσεις», είπε χαρακτηριστικά η κ. Καπαξίδου.
Αισιοδοξία από τους ψεκασμούς
Η πρόταση του Μπενάκειου για την αντιμετώπιση του προβλήματος ήταν ήταν η εφαρμογή του ακαρεοκτόνου αβαμεκτίνη στο στάδιο της ρόδινης κορυφής (λίγο πριν βγει ο ανθός) και μετά την πτώση πετάλων, καθώς η ιδιότητα που έχει να βγάζει ατμούς, μπορεί ίσως να μειώσεις τους πληθυσμούς.
Μετά την πτώση του κάλυκα (στάδιο πριν βγει ο καρπός) προτάθηκε η εφαρμογή βρέξιμου θειαφιού μετά την πτώση του κάλυκα.
Αν και σε αρκετές περιοχές υπάρχει σκεπτικισμός, στο χωριό – «σημείο μηδέν» τις Αμπελειές Πέλλας όπου παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το φαινόμενο της παραμόρφωσης το 2021, τα δείγματα είναι θετικά από την εφαρμογή της φυτοπροστασίας που έχει προταθεί
«Πέρυσι ψέκασα αβαμεκτίνη ενώ ο καρπός ήταν μη εμπορεύσιμος. Ο πρώτος ψεκασμός έγινε το πρώτο 20ήμερο του Ιουνίου και ο δεύτερος τον Ιούλιο. Η προσβολή από ολική πέρυσι ήταν φέτος στο 15%», εξηγεί στη Voria.gr ο Δημήτρης Τσατσάκης, ροδακινοκαλλιεργητής από τις Αμπελειές Πέλλας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η μεταφορά των ακάρεων γίνεται μέσω μολυσμένων κλαδιών, εντόμων ή από τον αέρα.
Συνίσταται η αποφυγή μεταφοράς κλαδιών από το ένα μέρος στο άλλο, να μην μένουν στα δέντρα η καρποί μετά τη συγκομιδή, ενώ το υλικό που μένει από κλάδεμα να καταστρέφεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αγαπητοί αναγνώστες,
Εκτιμούμε ιδιαίτερα τις απόψεις και τις σκέψεις σας. Σας ενθαρρύνουμε να συμμετέχετε ενεργά στις συζητήσεις, με σχόλια που προάγουν την καλοπροαίρετη ανταλλαγή απόψεων.
Για τη διασφάλιση ενός πολιτισμένου και φιλικού περιβάλλοντος, παρακαλούμε να αποφύγετε σχόλια που περιέχουν:
Υβριστικό ή ρατσιστικό περιεχόμενο.
Προσωπικές επιθέσεις ή μειωτικούς χαρακτηρισμούς.
Περιεχόμενο που παραβιάζει τη δεοντολογία ή τους κανόνες ευγένειας.
Η συντακτική ομάδα διατηρεί το δικαίωμα να διαγράφει σχόλια που δεν συμμορφώνονται με τους παραπάνω κανόνες, χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση.
Ευχαριστούμε για την κατανόηση και τη συνεργασία σας!
Aridaia-gegonota.blogspot.com